Gniew jako opór, gniew jako jaźń w Le Sel et le soufre oraz Les Bagages de sable Anny Langfus
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 20 (2024), Strony: 238-252
Data zgłoszenia: 2024-02-01Data akceptacji: 2024-05-08
Data publikacji: 2024-12-17

Abstrakt
Dla urodzonej w Polsce i piszącej po francusku powieściopisarki Anny Langfus (1920–1966) pisarstwo powinno stanowić środek autoekspresji i komunikacji z innymi. W swej twórczości zajmowała się głównie zagadnieniem tożsamości po Zagładzie, lecz swoich bohaterek nie sprowadzała wyłącznie do roli ofiar. Jej narracje uwypuklają głos i doświadczenie ocalałych, poszukując jednocześnie etycznej komunikacji z czytelnikami. Pisarka odwołuje się do wspólnego bohaterkom i czytelnikom człowieczeństwa, przywołując uniwersalne emocje i uczucia. Jedną z takich emocji jest gniew i w niniejszym artykule autorka stara się dokonać analizy narracyjnej i etycznej roli gniewu w dwóch pierwszych powieściach Langfus: Le Sel et le soufre (Sól i siarka, 1960) i Les Bagages de sable (Bagaże z piasku, 1962).
Z początku dokonuje przeglądu konceptualizacji i interpretacji gniewu w kontekście religijnym, filozoficznym i psychologicznym. Następnie przypomina, jak trudno było ocalałym z Zagłady znaleźć kogoś w tużpowojennej Francji, kto zechciałby ich wysłuchać, oraz umiejscawia Langfus w kontekście historycznym. W drugiej części pracy analizuje epizody gniewu w dwóch pierwszych powieściach Langfus i proponuje jego interpretację jako narzędzia, przy pomocy którego bohaterki utrzymywują kontakt z utraconymi bliskimi i z własnym intymnym ja.
Artykuł kończy omówienie „komunikowalności” właściwej przedstawieniu gniewu u Langfus. Autorka wskazuje, że ta ambiwalentna emocja pozwala pisarce podważyć stereotypowy obraz ocalałych z Zagłady i - co ważniejsze - umożliwia jej zwrócenie się do (idealnego) czytelnika, wciągniętego do wspólnej przestrzeni ludzkiej wątłości.
Słowa kluczowe
Anna Langfus , gniew , następstwa Zagłady , ocalały , charakteryzacja , reakcja czytelników
Bibliografia
Adams Juliette, Le Sel et le soufre: une écriture moderne entre silence et puissance de l’image [w:] Anna Langfus, la Shoah, le silence et la voix, red. Maxime Decout, Nelly Wolf, Renata Jakubczuk, Sylwia Kucharuk, Leiden: Brill, coll. Francopolyphonies, 2023.
Google Scholar
Christensen Niels Aslak, Aristotle on Anger, Justice, and Punishment, https://core.ac.uk/download/pdf/111012253.pdf.
Google Scholar
Cottenet-Hage Madeleine, Anna Langfus et les risques de la mémoire, „Lettres romanes” 1995, wydanie specjalne: La Littérature des camps: la quête d’une parole juste entre silence et bavardage, red. Vincent Engel i in.
Google Scholar
Decout Maxime, Saute, Michael [w:] Anna Langfus, la Shoah, le silence et la voix, red. Maxime Decout, Nelly Wolf, Renata Jakubczuk, Sylwia Kucharuk, Leiden: Brill, coll. Francopolyphonies, 2023.
Google Scholar
Delpech Jeanine, Interview Anna Langfus, „Les Lettres françaises”, 22 listopada 1962.
Google Scholar
Fine Ellen S., Le témoin comme romancier: Anna Langfus et le problème de la distance, „Pardès” 1993, nr 17.
Google Scholar
Dufiet Jean-Paul, Le Premier théâtre de la Shoah, Udine: Forum, 2012.
Google Scholar
Friedemann Joë, Comique et tragique: de l’insouciance à la brisure, le rire dans les romans d’Anna Langfus, „Cahiers comique et communication” 1985, nr 3.
Google Scholar
Grenaudier-Klijn France, The post-Shoah fiction of Anna Langfus (1920−1966): reader’s positioning and empathic unsettlement, „Iudaica Russica” 2021, t. 1, nr 6.
Google Scholar
Holocaust Historical Society, https://www.holocausthistoricalsociety.org.uk/contents/ghettosj-r/lublin.html.
Google Scholar
Langfus Anna, Le Sel et le soufre, Paris: Gallimard, coll. Folio, 1960.
Google Scholar
Langfus Anna, Les Bagages de sable. Paris: Gallimard, 1962.
Google Scholar
Langfus Anna, „Un cri ne s’imprime pas”, przemówienie dla Międzynarodowej Syjonistycznej Organizacji Kobiet (WIZO) w marcu 1963, cyt. za: „Les Nouveaux cahiers” 1993, nr 115.
Google Scholar
Marek Aureliusz, Rozmyślania (do siebie samego), tłum. wstęp i komentarz Krzysztof Łapicki, Warszawa: Czarna Owca, 2014.
Google Scholar
Potel Jean-Yves, Anna Langfus vue par ses critiques contemporains [w:] Anna Langfus, la Shoah, le silence et la voix, red. Maxime Decout, Nelly Wolf, Renata Jakubczuk, Sylwia Kucharuk, Leiden: Brill, coll. Francopolyphonies, 2023.
Google Scholar
Potel Jean-Yves, Les Disparitions d’Anna Langfus, Paris: Les Éditions Noir sur Blanc, 2014.
Google Scholar
Wieviorka Annette, Déportation et génocide, Entre la mémoire et l’oubli, Paris: Plon, 1992.
Google Scholar
Wolf Nelly, Le Prix Goncourt d’Anna Langfus: un nouvel imaginaire de la judéité [w:] Anna Langfus, la Shoah, le silence et la voix, red. Maxime Decout, Nelly Wolf, Renata Jakubczuk, Sylwia Kucharuk, Leiden: Brill, coll. Francopolyphonies, 2023.
Google Scholar
Yad Vashem, https://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%206452.pdf.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Podobne artykuły
- Anna Ziółkowska, Dorota Sula, Żydzi polscy w Konzentrationslager Gross-Rosen [Anna Ziółkowska] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Tal Bruttmann, Polityka antyżydowska, „ostateczne rozwiązanie” i pomoc udzielana Żydom we Francji Vichy w latach 1940–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Adriana Bryk, „Najlepsze dziecko Prezesa” – poczta w getcie łódzkim (1939–1944) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Witold Mędykowski, Anna Abakunowa, Igor Szczupak, Omówienia najnowszej literatury na temat Zagłady Żydów: Izrael [Witold Mędykowski]; Ukraina [Anna Abakunova, Igor Szczupak] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Anna Bikont, Nasza polska gorączka złota: Paweł Piotr Reszka, Płuczki [Anna Bikont] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Krzysztof Rybak, Zagłada (nie) dla dzieci. Nadużycia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Anna Bikont, „Raz napadł na nas młody chłopak i strzelał, myśmy już nie uciekali”. Morderstwa popełniane przez członków AK i BCh na Żydach ze wsi Strzegom , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Luiza Nader, Polscy obserwatorzy Zagłady. Studium przypadków z zakresu sztuk wizualnych – uwagi wstępne , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Anne-Christin Klotz, Spiegel Jasmin, „To nie jest czas, by śnić?” Eksploracyjna lektura psychoanalityczno-historyczna wybranych snów na podstawie pamiętników ofiar Holokaustu w okupowanej Polsce (1939–1945) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
- Roni Stauber, Filip Friedman i początki badań nad Zagładą , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.