English
Język Polski
Ruch hachszarowy w getcie łódzkim 1940–1941 w świetle dokumentów.
Ewa Wiatr
ewa.wiatr@uni.lodz.pl Biogramadiunkt w Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego. Zajmuje się historią diaspory żydowskiej w Łodzi i regionie, głównie w okresie drugiej wojny światowej i Zagłady. Współredaktor i edytor wielu publikacji źródłowych, m.in. Kroniki getta łódzkiego, Encyklopedii getta łódzkiego, oraz serii „Judaica Łódzkie”. Samodzielnie opracowała dziennik Rywki Lipszyc (2017, Nagroda Historyczna „Polityki” w 2018 r.), a we współpracy z Adamem Sitarkiem dziennik Dawida Sierakowiaka (2016) oraz Heńka Fogla (2019). Przygotowuje do druku monografię poświęconą życiu codziennemu w getcie łódzkim, będącą rozwinięciem obronionego w 2018 r. doktoratu. Jest w zespole opracowującym projekt „Leksykon getta łódzkiego”, realizowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
https://orcid.org/0000-0003-2675-0726
Centrum Badań Żydowskich, Uniwersytet Łódzki
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), Strony: 55-82
Data zgłoszenia: 2020-11-06Data publikacji: 2020-12-16
https://doi.org/10.32927/zzsim.644
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony funkcjonującym w pierwszych miesiącach istnienia getta w Łodzi hachszarom. Na terenie Marysina, w opuszczonych gospodarstwach rolnych, latem 1940 r. powstało kilkadziesiąt grup skupiających młodzież żydowską. Formalnie zostały włączone do Wydziału Rolniczego działającego w ramach administracji żydowskiej getta. Podzielono je na dwie grupy, różniące się oznaczeniem: literowe gromadziły osoby związane z organizacjami syjonistycznymi chalucowymi (szykujące się do roli pionierów w Palestynie), natomiast do oznaczonych cyframi rzymskimi należała młodzież z bardzo różnych środowisk. Grupy, określające się w dokumentach jako kibuce, kierowane przez wybierane przez siebie zarządy, organizowały pracę w przynależnych do zajmowanych budynków gospodarstwach oraz prowadziły aktywność kulturalną i sportową. Samodzielność funkcjonowania tych grup zmalała późną jesienią 1940 r. Oprócz konfliktów wewnętrznych czynnikiem wpływającym na upadek ruchu hachszarowego była pogarszająca się sytuacja w getcie (rosnące niedobory żywności) oraz konieczność organizowania resortów pracy, do których kierowana była młodzież z Marysina
Słowa kluczowe
getto łódzkie , organizacje młodzieżowe , ruch hachszarowy , kibuce młodzieżowe , administracja żydowska w , przymus pracy
Bibliografia
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Masua
Google Scholar
-4/120, Relacja Josefa Wassercyjera
Google Scholar
Archiwum Moreszet, Bejt Edut al szem Mordechaj Anielewicz
Google Scholar
D.1.242-239
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi (AP Łódź)
Google Scholar
zespół Przełożony Starszeństwa Żydów
Google Scholar
Archiwum YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku (AYIVO)
Google Scholar
RG 241, Kolekcja Nachmana Zonabenda
Google Scholar
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie (ĄŻIH)
Google Scholar
, Relacje Żydów Ocalałych z Zagłady
Google Scholar
Publikacje / Publications
Google Scholar
Chirurg Riva, Bridge of Sorrow, Bridge of Hope, California: Judas L. Magnes Museum, 1994.
Google Scholar
Dziennik Lolka Lubińskiego, oprac. Anna Łagodzińska, Łódź: Muzeum Historii Miasta Łodzi, 2014.
Google Scholar
Frenkiel Jezechiel, Teatr i inna działalność artystyczna w getcie łódzkim w latach 1940–1944, [w:] Łódzkie sceny żydowskie, red. Małgorzata Leyko, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2000.
Google Scholar
Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ i Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009.
Google Scholar
Kwiatkowska Rywa, Działalność młodzieżowych organizacji chalucowych w getcie, „Biuletyn ŻIH” 1965, nr 2 (54).
Google Scholar
Löw Andrea, Getto łódzkie / Litzmannstadt Getto. Warunki życia i sposoby przetrwania, tłum. Małgorzata Półrola, Łukasz Marek Plęs, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2012.
Google Scholar
Oblicza getta. Antologia twórczości literackiej z łódzkiego getta, red. Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Wydawnictwo UŁ Łódzkiego, 2016.
Google Scholar
Poznański Jakub, Dziennik z łódzkiego getta, Warszawa: Bellona i ŻIH, 2002.
Google Scholar
Rubin Icchak (Henryk), Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją 1939–1945, Londyn: Kontra, 1988.
Google Scholar
Rok za drutem kolczastym. Na marginesie obwieszczeń Pana Prezesa Ch. Rumkowskiego. Obwieszczenia Przełożonego Starszeństwa Żydów w getcie łódzkim 1940–1944, oprac. Adam Sitarek, Ewa Wiatr, Warszawa: ŻIH, 2019.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Redakcja, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Ewa Wiatr, „Zdawanie Żydów” – udział policjantów granatowych w wysiedlaniu Żydów na przykładzie powiatu radomszczańskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Ewa Wiatr, Wokół jednego listu. Losy wiedeńskich chrześcijan w getcie łódzkim , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Ewa Wiatr, „Wyprawa w świat”. Wywiady przeprowadzone w getcie łódzkim przez członków Ha-Szomer Ha-Cair [oprac. Ewa Wiatr] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Ewa Wiatr, Na marginesie funkcjonowania sądów polskich w Generalnym Gubernatorstwie. Przypadek Majera Wolberga , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Ewa Wiatr, Kawalerowie Krzyża Żelaznego w getcie łódzkim , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Ewa Wiatr, ‘Turning Jews Over’ – the Participation of ‘Blue’ Policemen in Deportations of Jews Illustrated with the Example of the Radomsko County , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Ewa Wiatr, Knights of the Iron Cross in the Łódź Ghetto , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2013)
Podobne artykuły
- Redakcja, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Monika Adamczyk-Garbowska, Trzy wizyty w Auschwitz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Andrea Löw, Getto Litzmannstadt/Łódź pod lupą: publikacje ostatniej dekady , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Alina Skibinska, Życie codzienne Żydów w Kozienicach pod niemiecką okupacją , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Katarzyna Odrzywołek, Piotr Trojański, Dzieci Teheranu – od mrozów Syberii do słońca Palestyny. Rola delegatur Ambasady RP w ZSRR i Armii gen. Andersa w ratowaniu dzieci żydowskich , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- [Łucja Pawlicka-Nowak], Monika Polit, Relacja Mordechaja Żurawskiego z Chełmna nad Nerem [oprac. [Łucja Pawlicka-Nowak], Monika Polit, tłum. Monika Polit, Anna Styczyńska, Miłosz Omietoński] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Jacek Leociak, Rocznice powstania w getcie warszawskim w dyskursie publicznym (ze szczególnym uwzględnieniem lat 1943–1944, 1968, 2023) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Jacek Leociak, Zagłada w „Muzeum życia” (Muzeum Polin i jego kłopoty z muranowskim genius loci) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Marta Janczewska, O śmierci w niemieckim języku oficjalnym na przykładzie raportu Jürgena Stroopa , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Anna Ziółkowska, Medycyna obozowa. O tym jak chorowali, cierpieli i umierali żydowscy robotnicy w obozach pracy przymusowej w Poznaniu (1941–1943) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
