Pamięć marginalizowana, niechciana, cicha… – łódzkie getto w polityce pamięci historycznej PRL
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), Strony: 118-159
Data zgłoszenia: 2020-11-07Data publikacji: 2020-12-16

Abstrakt
Tragiczne doświadczenia więźniów drugiego po warszawskim największego getta zorganizowanego przez Niemców na ziemiach polskich z rzadka jedynie były włączane do obszaru oficjalnych upamiętnień drugiej wojny światowej w okresie PRL. Celem tekstu jest prześledzenie zarówno postępującej marginalizacji pamięci zbiorowej o łódzkim getcie w latach 1945–1989, jak i wskazanie specyficznych nisz, w których jej kultywowanie było dozwolone. Autora interesuje przede wszystkim problem komunistycznej polityki pamięci historycznej w odniesieniu do losów łódzkiej „dzielnicy zamkniętej”, czyli przejawy odgórnego formatowania zbiorowych wyobrażeń na temat okupacyjnych losów odciętych od świata zewnętrznego Bałut. W tle prowadzonych rozważań pojawia się także kwestia napięć między pamięcią oficjalną, a potoczną oraz pytanie o to, kiedy i w jakich kontekstach zasoby tej drugiej mogły zaistnieć w przestrzeni publicznej Polski Ludowej. Podstawą źródłową artykułu są wydawnictwa, prasa oraz wybrane dokumenty instytucji współtworzących komunistyczną politykę pamięci historycznej
Słowa kluczowe
getto , Łódź , polityka pamięci historycznej , polityka historyczna , PRL , Lewica Związkowa , Mordechaj Chaim Rumkowski
Bibliografia
Źródła archiwalne /Archival sources
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr)
Google Scholar
/278/1/1, 1/278/2/1, 1/278/3/2
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi (AIPN Łd)
Google Scholar
/58, t. 1–2, 139/63, 222/269, t. 1
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi (AP Łódź)
Google Scholar
Wydawnictwo Łódzkie, 1587
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Warszawie Ekspozytura w Nidzicy (APWEN)
Google Scholar
Wydawnictwo Iskry, 2/706,
Google Scholar
Zbiory Centrum Badań Żydowskich UŁ
Google Scholar
Kolekcja Barbary Beatus
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Dokumenty i materiały do dziejów okupacji niemieckiej w Polsce, t. 3: Getto łódzkie, cz. 1, oprac. Artur Eisenbach, Warszawa–Łódź–Kraków: CŻKH, 1946.
Google Scholar
Eisenbach Artur, Hitlerowska polityka eksterminacji Żydów w latach 1939–1945, Warszawa: ŻIH, 1953.
Google Scholar
Eisenbach Artur, Hitlerowska polityka zagłady Żydów, Warszawa: Książka i Wiedza, 1961.
Google Scholar
Galiński Antoni, Policja w getcie [w:] Getto w Łodzi 1940–1944. Materiały z sesji naukowej – 9 VIII 1984 r., Łódź: Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich – Instytut Pamięci Narodowej, 1988.
Google Scholar
Mostowicz Arnold, Żółta gwiazda i czerwony krzyż, Warszawa: PIW, 1988.
Google Scholar
Poznański Jakub, Pamiętnik z getta łódzkiego, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1960.
Google Scholar
Rubin Icchak (Henryk), Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją. 1939–1945, Londyn: Kontra, 1988.
Google Scholar
Rudnicki Adolf, Kupiec łódzki, Warszawa: PIW, 1963.
Google Scholar
Rudnicki Adolf, Słowo wstępne [w:] Dawid Sierakowiak, Dziennik, oprac. Lucjan Dobroszycki, wyd. 2, Warszawa: Iskry, 1960.
Google Scholar
Sierakowiak Dawid, Dziennik z getta łódzkiego, „Biuletyn ŻIH” 1958, nr 4 (28).
Google Scholar
Sierakowiak Dawid, Dziennik z getta łódzkiego, „Biuletyn ŻIH” 1959, nr 1 (29).
Google Scholar
Sierakowiak Dawid, Dziennik z getta łódzkiego, „Biuletyn ŻIH” 1959, nr 2 (30).
Google Scholar
Sierakowiak Dawid, Dziennik, oprac. Lucjan Dobroszycki, wyd. 2, Warszawa: Iskry, 1960.
Google Scholar
Prasa / Press
Google Scholar
„Biuletyn Komisji Historycznej przy KC ZMS” 1960
Google Scholar
„Biuletyn ŻIH” 1965, 1972, 1977, 1978, 1979
Google Scholar
„Dziennik Łódzki” 1959, 1964, 1968, 1984
Google Scholar
„Express Ilustrowany” 1964, 1984
Google Scholar
„Filatelista” 1972, 1973, 1975
Google Scholar
„Fołks Sztyme” 1970, 1984
Google Scholar
„Głos Robotniczy” 1947, 1950, 1953, 1958, 1959, 1964, 1974, 1984
Google Scholar
„Mosty” 1947, 1948, 1949
Google Scholar
„Muzyka” 1971
Google Scholar
„Nowe Książki” 1961, nr 2
Google Scholar
„Odgłosy” 1960
Google Scholar
„Opinia” 1947
Google Scholar
„Prawo i Życie” 1984
Google Scholar
„Wojsko Ludowe” 1968
Google Scholar
„Życie Literackie” 1960
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Google Scholar
Aleksiun Natalia, The Central Jewish Historical Commission in Poland 1944–1947, „Polin” 2007, t. 29.
Google Scholar
Aleksiun Natalia, An Invisible Web. Philip Friedman and the Network of Holocaust Research [w:] Before the Holocaust Had Its Name, red. Regina Fritz, Eva Kovacs, Bela Rasky, Vienna: New Academic Press, 2016.
Google Scholar
Aleksiun Natalia, Philip Friedman and the Emergence of Holocaust Scholarship: A Reappraisal, „Simon Dubnov Insitute Yearbook” 2012, t. 11.
Google Scholar
Chwedoruk Rafał, Polityka historyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.
Google Scholar
Ciarkowski Błażej, Trudne dziedzictwo Łodzi – historyczna narracja w przestrzeni dawnego Litzmannstadt Getto, „Przegląd Kulturoznawczy” 2016, nr 1.
Google Scholar
Czyżewski Andrzej, Młodzi, niewinni, bohaterscy, nasi – wojenna martyrologia polskiej młodzieży jako element komunistycznej polityki pamięci historycznej [w:] To idzie młodość. Młodzież w ideologii i praktyce komunizmu, red. Dariusz Magier, Radzyń Podlaski–Lublin: Archiwum Państwowe i Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”, 2016.
Google Scholar
Czyżewski Andrzej, Obóz dziecięcy w Łodzi jako element polityki pamięci historycznej PRL [w:] Łódź pod okupacją 1939–1945, red. Tomasz Toborek, Michał Trębacz, Łódź–Warszawa: IPN, 2018.
Google Scholar
Czyżewski Andrzej, Szlakiem „Promienistych” – o budowaniu mitu okupacyjnej Łodzi w czasach PRL. Studium z lokalnej polityki pamięci w czasach PRL [w:] Historia i pamięć. Studia i szkice historiograficzne, red. Jolanta Kolbuszewska, Rafał Stobiecki, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2016.
Google Scholar
Dreifuss Havi, Jewish Historiography of the Holocaust in Eastern Europe, „Polin” 2017, t. 29.
Google Scholar
Forecki Piotr, Od „Shoah” do „Strachu”. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010.
Google Scholar
Głowiński Michał, Marcowe gadanie. Komentarze do słów 1966–1971, Warszawa: PoMost, 1991.
Google Scholar
Głowiński Michał, Propaganda marcowa z perspektywy ćwierćwiecza, „Przegląd Historyczny” 1993, z. 3.
Google Scholar
Grabski August, Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944–1950), Warszawa: ŻIH, 2015.
Google Scholar
Grabski August, Działalność komunistów wśród Żydów w Polsce (1944–1949), Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004.
Google Scholar
Haska Agnieszka, „Zbadać i wyświetlić”. Centralna Żydowska Komisja Historyczna (1944–1947), „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2018, nr 13.
Google Scholar
Jasiński Łukasz, Sprawiedliwość i polityka. Działalność Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich/Hitlerowskich w Polsce 1945–1989, Warszawa: ISP PAN, 2018.
Google Scholar
Judt Tony, Powojnie. Historia Europy od roku 1945, tłum. Robert Bartołd, Poznań: Dom Wydaniwczy Rebis, 2018.
Google Scholar
Kalicka Joanna, Witek Piotr, Polityka historyczna [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014.
Google Scholar
Kobylarz Renata, Walka o pamięć. Polityczne aspekty obchodów rocznicy powstania w getcie warszawskim, Warszawa: IPN, 2009.
Google Scholar
Leociak Jacek, Instrumentalizacja Zagłady w dyskursie marcowym, „Kwartalnik Historii Żydów” 2005, nr 4.
Google Scholar
Libionka Dariusz, Polskie piśmiennictwo na temat zorganizowanej i indywidualnej pomocy Żydom (1945–2008), „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2008, nr 4.
Google Scholar
Łuczewski Michał, Kapitał moralny. Polityki historyczne w późnej nowoczesności, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2017.
Google Scholar
Machcewicz Paweł, Przedmowa [w:] Jasiński Łukasz, Sprawiedliwość i polityka. Działalność Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich/Hitlerowskich w Polsce 1945–1989, Warszawa: ISP PAN, 2018.
Google Scholar
Majewski Tomasz, Litzmannstadt Getto – pamięć afektywna, fotografia i muzyka [w:] Czas Litzmannstadt Getto. Obrazy filmowe, red. Tomasz Majewski, Joanna Podolska, Tamara Skalska, Łódź: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, 2014.
Google Scholar
Malczewska-Pawelec Dorota, Pawelec Tomasz, Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków, Kraków: Universitats, 2011.
Google Scholar
Marrus Michael R., Holocaust. Historiografia, tłum. Agata Tomaszewska, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993.
Google Scholar
Michman Dan, Jewish Leadership in Extremis w: The Historiography of the Holocaust, New York: Palgrave Macmillan, 2004.
Google Scholar
Nalewajko-Kulikov Joanna, Dzieje publikacji „Kroniki getta warszawskiego” w Polsce. Rekonesans badawczy [w:] Lesestunde/Lekcja czytania, red. Joanna Nalewajko-Kulikov, Grzegorz Krzywiec, Ruth Leiserowitz, Stephan Lehnstaedt, Warszawa: Deutsches Historisches Institut, Instytut Historii PAN i Neriton, 2013.
Google Scholar
Nowinowski Sławomir M., „To błoto nas nie ubrudzi, lecz ich samych”. Przyczynek do dziejów prasy łódzkiej w Marcu ’68 [w:] „Należę do polskiej szkoły historycznej”. Studia i szkice ofiarowane prof. Jakubowi Goldbergowi z okazji odnowienia doktoratu na UŁ, red. Rafał Stobiecki, Jacek Walicki, Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2010.
Google Scholar
Olejnik Leszek, Łódź jako centrum społeczności żydowskiej w Polsce 1945–1949 [w:] Fenomen getta łódzkiego, red. Wiesław Puś, Paweł Samuś, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2006.
Google Scholar
Olejnik Leszek, Polityka narodowościowa Polski w latach 1944–1960, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2002.
Google Scholar
Olejnik Leszek, Społeczność żydowska w Łodzi w latach 1945–1950. Zarys problemu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1997, nr 60.
Google Scholar
Olejnik Leszek, Struktury życia społeczno-politycznego łódzkich Żydów w latach 1945–1950 [w:] Społeczność żydowska i niemiecka w Łodzi po 1945 roku, red. Andrzej Lech, Krystyna Radziszewska, Andrzej Rykała, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2010.
Google Scholar
Olejnik Leszek, Wojewódzki Komitet Żydowski w Łodzi – powstanie i główne kierunki działalności, „Kwartalnik Historii Żydów” 1998, nr 3.
Google Scholar
Osęka Piotr, „Encyklopedyści”, „Magazyn Gazety Wyborczej”, 6 III 1998.
Google Scholar
Osęka Piotr, Syjoniści, inspiratorzy, wichrzyciele. Obraz wroga w propagandzie marca 1968, Warszawa: ŻIH, 1999.
Google Scholar
Ossowski Artur, Pamięć i niepamięć, „Pamięć.pl” 2015, nr 5.
Google Scholar
Ossowski Piotr, Czerwona Michalina. Michalina Tatarkówna-Majkowska. Prządka, działaczka, łodzianka, Łódź: Księży Młyn, 2017.
Google Scholar
Paczkowski Andrzej, Peerelowska przeszłość w pamięci społecznej, historiografii i polityce [w:] idem, Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski. Szkice do portretu PRL, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999.
Google Scholar
Paczkowski Andrzej, Polska [w:] Sprawiedliwość, zemsta i rewolucja. Rozliczenia z wojną i okupacją w Europie Środkowo-Wschodniej, red. Andrzej Paczkowski, Gdańsk: Muzeum II Wojny Światowej 2016.
Google Scholar
Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. Sławomir M. Nowinowski, Jan Pomorski, Rafał Stobiecki, Łódź: IPN, 2008.
Google Scholar
Person Katarzyna, Artykuł wspomnieniowy Geni Silkes w czwartą rocznicę śmierci Emanuela Ringelbluma, „Kwartalnik Historii Żydów” 2015, nr 4.
Google Scholar
Podolska Joanna, „Nie w naszej mocy przebaczać”. Chaim Mordechaj Rumkowski. Przełożony Starszeństwa Żydów w łódzkim getcie [w:] Fenomen getta łódzkiego, red. Wiesław Puś, Paweł Samuś, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2006.
Google Scholar
Polit Monika, „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2012.
Google Scholar
Rakowski-Kłos Igor, Urazińska Agnieszka, Obóz niepamięci cz. 8. Stawiali pomniki, ciągali na akademie, „Gazeta Wyborcza. Łódź”, 30 I 2015.
Google Scholar
Romanowski Gustaw, Dopisywali i wyjeżdżali. Jeszcze o marcu 1968 w łódzkiej prasie, „Tygiel Kultury” 1996, nr 4.
Google Scholar
Rutkowski Tadeusz P., Adam Bromberg i „encyklopedyści”. Kartka z dziejów inteligencji w PRL, Warszawa: WUW, 2010.
Google Scholar
Rutkowski Tadeusz P., Kierunki, cele i rezultaty działań Służby Bezpieczeństwa PRL wobec Żydowskiego Instytutu Historycznego (1961–1970), „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2018, nr 13.
Google Scholar
Rutkowski Tadeusz P., Żydowski Instytut Historyczny i jego pracownicy w okresie wydarzeń marcowych 1968 r., „Dzieje Najnowsze” 2011, nr 4.
Google Scholar
Shore Marci, Język, pamięć i rewolucyjna awangarda. Kształtowanie historii powstania w getcie warszawskim w latach 1944–1950, „Biuletyn ŻIH” 1998, nr 4.
Google Scholar
Sitarek Adam, „Otoczone drutem państwo”. Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź: IPN, 2015.
Google Scholar
Sitarek Adam, Wstęp [w:] Dawid Sierakowiak, Dziennik, oprac. Adam Sitarek, Ewa Wiatr, Warszawa: ŻIH, 2016.
Google Scholar
Skwieciński Piotr, Encyklopedyści ’68, „Res Publica” 1990, nr 1;
Google Scholar
Spodenkiewicz Paweł, Scripta manent, „Tygiel Kultury” 1996, nr 3.
Google Scholar
Stach Stephan, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” – powstanie, działalność, percepcja [w:] Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego/Kwartalnik Historii Żydów. Wybór artykułów z lat 1950–2017, oprac. Jan Doktór, Paweł Fijałkowski, Ewa Koźmińska-Frejlak, Warszawa: ŻIH, 2017.
Google Scholar
Stach Stephan, „Duch czasu wycisnął jednak na tej pracy swe piętno”. Historia Zagłady w badaniach Żydowskiego Instytutu Historycznego w okresie stalinowskim, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2018, nr 13.
Google Scholar
Stach Stephan, Walka klas w getcie? Badania nad zagładą prowadzone w ŻIH w Warszawie w okresie stalinowskim [w:] Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, t. 5, red. Krzysztof Pilarczyk, Kraków: PAU i Polskie Towarzystwo Studiów Żydowskich, 2010.
Google Scholar
Stańczyk Ewa, Commemorating Young Victims of World War II in Poland: The Forgotten Children’s Camp in Litzmannstadt/Łódź, „East European Politics and Societies and Cultures” 2014, nr 3.
Google Scholar
Stauber Roni, Filip Friedman i początki badań nad Zagładą, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2015, nr 11.
Google Scholar
Stauber Roni, Philip Friedman and the Beginning of Holocaust Studies [w:] Holocaust Historiography in Context. Emergence Challenges Polemics and Achievements, red. David Bankier, Dan Michman, Jerusalem: Yad Vashem, 2008.
Google Scholar
Stola Dariusz, Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967–1968, Warszawa: ISP PAN 2000.
Google Scholar
Supruniuk Mirosław Adam, Chagall z Piotrkowa. Adam Muszka (1914–2005), „Archiwum Emigracji. Studia, szkice, dokumenty” 2006, nr 1/2.
Google Scholar
Szacka Barbara, Pamięć zbiorowa – funkcje i drogi przekazu [w:] Czas przeszły – pamięć, mit, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2006.
Google Scholar
Szaynok Bożena, Konteksty polityczne obchodów powstania w getcie warszawskim w latach 40.i w pierwszej połowie lat 50., „Kwartalnik Historii Żydów” 2004, nr 2.
Google Scholar
Szaynok Bożena, Polityczne wykorzystywanie tematyki żydowskiej w działaniach PPR/PZPR (1944–1989) [w:] Partia, społeczeństwo, państwo, red. Konrad Rokicki, Warszawa: IPN, 2016.
Google Scholar
Szaynok Bożena, Problematyka żydowska w PPR i PZPR (1944–1989) [w:] PZPR jako machina władzy, red. Dariusz Stola, Krzysztof Persak, Warszawa: ISP PAN i IPN, 2012.
Google Scholar
Tomaszewski Jerzy, Dorobek naukowy „Biuletynu ŻIH”, „Biuletyn ŻIH” 1976, nr 4.
Google Scholar
Traba Robert, Symbole pamięci. II wojna światowa w świadomości zbiorowej Polaków, „Przegląd Zachodni” 2000, nr 1.
Google Scholar
Trunk Isaiah, Judenrat. The Jewish Councils in Eastern Europe under Nazi Occupation, New York: MacMillan, 1972.
Google Scholar
Unger Michal, Reassessment of the Image of Mordechai Chaim Rumkowski, Göttingen: Wallstein Verlag, 2004.
Google Scholar
Walicki Jacek, Polityka historyczna a nauka. Dzieje badań materiałów archiwalnych getta łódzkiego i jego „Kroniki” do roku 1968 [w:] Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, t. 5: Suplementy, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ i Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009.
Google Scholar
Wawrzyniak Joanna, O roli „rentierów tematyki okupacyjnej” na przykładzie Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, „Kwartalnik Historii Żydów” 2005, nr 4.
Google Scholar
Wawrzyniak Joanna, ZBoWiD i pamięć drugiej wojny światowej 1949–1969, Warszawa: Wydawnictwo Trio 2009.
Google Scholar
Weiner Amir, Making Sense of War. The Second World War and the Fate of the Bolshevik Revolution, Princeton: Princeton University Press, 2002.
Google Scholar
Wiatr Ewa, Życie kulturalne Żydów w Łodzi w latach 1945–1950 [w:] Społeczność żydowska i niemiecka w Łodzi po 1945 roku, red. Andrzej Lech, Krystyna Radziszewska, Andrzej Rykała, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2010.
Google Scholar
Wóycicka Zofia, Przerwana żałoba. Polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady 1944–1950, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2009.
Google Scholar
Zapolska-Downar Magdalena, Marzec 1968: kampania „antysyjonistyczna” w Łodzi, „Kronika Miasta Łodzi” 2010, z. 1.
Google Scholar
Zaremba Marcin, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2005.
Google Scholar
Zaremba Marcin, Wielka trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Kraków: Znak i ISP PAN, 2012.
Google Scholar
Zaremba Marcin, Zorganizowane zapominanie o Zagładzie w dekadzie Gierka: trwanie i zmiana, „Kwartalnik Historii Żydów” 2004, nr 1.
Google Scholar
Żółkiewska Agnieszka, Emanuel Ringelblum. Biografia i dziedzictwo (wprowadzenie), „Kwartalnik Historii Żydów” 2015, nr 4.
Google Scholar
Netografia / Internet
Google Scholar
Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej FINA:
Google Scholar
Biebow przed Sądem, http://repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/9296
Google Scholar
Zbrodniarze hitlerowscy w Warszawie, http://repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/4410
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Podobne artykuły
- Redakcja, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Joanna Gubała-Czyżewska, Upamiętnienia Łodzi żydowskiej – w jaki sposób przeszłość uobecnia się w teraźniejszości , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- [Łucja Pawlicka-Nowak], Monika Polit, Relacja Mordechaja Żurawskiego z Chełmna nad Nerem [oprac. [Łucja Pawlicka-Nowak], Monika Polit, tłum. Monika Polit, Anna Styczyńska, Miłosz Omietoński] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Adriana Bryk, „Najlepsze dziecko Prezesa” – poczta w getcie łódzkim (1939–1944) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Krzysztof Malicki, Pomiędzy niepamięcią a pamięcią ekskluzywną. Współczesny Rzeszów wobec swojej żydowskiej przeszłości , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Irmina Gadowska, Warunki działalności artystycznej plastyków w getcie łódzkim 1940–1944 w świetle źródeł: dokumentacji administracyjnej, wspomnień i relacji świadków , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Monika Polit, Pomiędzy propaganda a kolaboracją: casus Getto Cajtung , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Karolina Panz, tłumaczenie dzienika B. Kalba z jidysz Monika Polit, tłumaczenie dziennika B. Kalba z jidysz - Ewa Kuma-Zielińska, „Na pamiątkę dla Pańskich synów i przyszłych pokoleń, by oddać cześć Pańskim czynom” – materiały do historii przemytnika Benziona Kalba , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Monika Polit, Jankiew Pat. „Żydowski brat z ziemi amerykańskiej, który jest też polskim Żydem” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Martyna Grądzka-Rejak, Jan Olaszek, Postawy i zachowania Polaków wobec Żydów w czasie okupacji niemieckiej w publikacjach drugiego obiegu w PRL , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.