English
Język Polski
Tajemnica donosu na bunkier „Krysia” odkryta
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 19 (2023), Strony:
Data zgłoszenia: 2024-04-04Data publikacji: 2024-04-04
https://doi.org/10.32927/zzsim.1053
Abstrakt
Artykuł opublikowany wyłącznie w wersji Online
Tematem artykułu są odnalezione przez autora dokumenty konspiracyjnego kontrwywiadu Okręgu Warszawskiego AK pozwalające poznać tożsamość osoby, która złożyła donos do niemieckiej Policji Kryminalnej o miejscu ukrycia kilkudziesięciu Żydów (bunkier „Krysia” przy ul. Grójeckiej 81), wśród nich historyka Emanuela Ringelbluma. Przez dziesięciolecia funkcjonowało w tej kwestii wiele przypuszczeń. Donosicielem, wedle meldunku informatora ulokowanego najprawdopodobniej w strukturach policyjnych, był przedsiębiorca budowlany Marian Nowicki, który za swój postępek otrzymał nagrodę pieniężną i obietnicę wciągnięcia na listę płatnych agentów. Prawdopodobnie działał w AK, gdzie występował pod pseudonimem ‘Budowlany’. Zginął podczas powstania warszawskiego. Pewne jest tylko, że sprawa nie stała się przedmiotem śledztwa ze strony konspiracyjnych komórek śledczych, a postępek donosiciela pozostał bezkarny.
Słowa kluczowe
bunkier „Krysia” , Emanuel Ringelblum , Mieczysław Wolski , Gestapo , Kripo , policja granatowa , Warszawa ul. Grójecka 81
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Biuro Udostępniania, 00/231/14, Współpraca z okupantem. Podejrzani o współpracę z Gestapo (Archiwum AK).
Google Scholar
Grabowski Jan, Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w zagładzie Żydów, Wołowiec: Czarne, 2020.
Google Scholar
Grabowski Jan, Tropiąc Emanuela Ringelbluma. Udział polskiej Kriminalpolizei w „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2014, nr 10, t. 1.
Google Scholar
Kassow Samuel D., Kto napisze naszą historię? Ukryte archiwum Emanuela Ringelbluma, tłum. Grażyna Waluga, Olga Zienkiewicz, Warszawa: ŻIH, 2009.
Google Scholar
Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska, t. 2, red. Israel Gutman, Sara Bender, Shmuel Krakowski, red. wyd. polskiego Dariusz Libionka, Robert Kuwałek, Adam Kopciowski, Kraków: Fundacja Instytutu Studiów Strategicznych, 2009.
Google Scholar
Libionka Dariusz, Polska Podziemna wobec szantażystów i szmalcowników w Warszawie. Korekta obrazu, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2018, nr 14.
Google Scholar
Sandak Adrian, Muszkieterowie 1939–1942. Historia tajnej organizacji wywiadowczej, Warszawa: Libra, 2022.
Google Scholar
Wywiad i kontrwywiad Armii Krajowej, red. Władysław Bułhak, Warszawa: IPN, 2008.
Google Scholar
Żydzi ukryci w bunkrze. Tajemniczy donos do Niemców, https://wiadomosci.onet.pl/kraj/zydzi-ukryci-w-bunkrze-tajemniczy-donos-do-niemcow/kd58gs1
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Podobne artykuły
- Paweł Wolski, Aleksandra Ubertowska, Holokaust Auto(tanato)grafie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Jerzy Jedlicki, Jan Grabowski, Ja tego Żyda znam! Szantażowanie Żydów w Warszawie, 1939-1943 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Andrzej Żbikowski, Goetz Aly, Hitlers Volksstaat. Raub, Rassenkrieg und nationaler Sozialismus , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Andrzej Żbikowski, Christopher Browning, The Origins of the Final Solution , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Marcin Zaremba, „Ta cała banda żydowska zdechła nareszcie”. Eksterminacja Żydów w listach żołnierzy niemieckich z 1942 r. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Jerzy Tomaszewski, Jakub Petelewicz, Jak Polacy patrzyli na getto z zewnątrz z Jerzym Tomaszewskim rozmawia Jakub Petelewicz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Michał Głowiński, Mordechaj Chaim Rumkowski – postać rzeczywista i bohater legend , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Andrea Löw, Monika Polit, „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Agnieszka Żółkiewska, Monika Polit, „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Feliks Tych, Barbara Engelking, O ukrywaniu się po „aryjskiej stronie” z Feliksem Tychem rozmawia Barbara Engelking , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
