English
Język Polski
„…rozmawiałem z Bogiem (uśmiechacie się! tylko z nim mogę jeszcze rozmawiać!)”. Modlitewne lamentacje w pamiętniku Karola Rotgebera z getta warszawskiego
Jacek Leociak
Jacek.leociak@ibl.waw.pl BiogramJacek Leociak – profesor zwyczajny w Instytucie Badań Literackich PAN, kierownik Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady IBL PAN, członek Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, redaktor rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Wraz z Barbarą Engelking jest opiekunem naukowym galerii Zagłada w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie Zajmuje się różnymi formami zapisu doświadczeń granicznych (w tym doświadczenia Zagłady). W ostatnich latach wydał nowe, zmienione, poprawione i rozszerzone wydanie książki Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście (2013, wspólnie z Barbarą Engelking), Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego
(wyd. 2 2016), Biografie ulic. O ulicach Warszawy od narodzin po Zagładę (2017), Młyny boże. zapiski o Kościele i Zagładzie (2018).
https://orcid.org/0000-0003-1471-6926
Instytut Badań Literackich PAN
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 15 (2019), Strony: 274-304
Data zgłoszenia: 2020-09-02Data publikacji: 2019-12-20
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.2020.15.12
Abstrakt
Karol Rotgeber, kupiec i technik dentystyczny, spisywał swój pamiętnik z getta warszawskiego w ukryciu po stronie aryjskiej między kwietniem a czerwcem 1943 r. Zasadniczym kryterium wyboru prezentowanych tu fragmentów było ukazanie wątku medytacji religijnych, który przeplata się z narracją o losach autora, jego rodziny i społeczności getta warszawskiego. U Rotgebera zderzają się ze sobą dwa odrębne porządki dyskursu: plan narracji pamiętnikarskiej oraz plan modlitewno-lamentacyjny. Oba współistnieją obok siebie. Nie przenikają się, nie zachodzą na siebie, lecz przeplatają. Brakuje strefy przejściowej między jednym a drugim. Narracja pamiętnikarska jest nagle przerywana aktem strzelistym, suplikacją, skargą, wołaniem o pomoc i pomstę, wyznaniem wiary, aktem nadziei. Potem – równie nagle i bez zapowiedzi – następuje powrót do przerwanego wątku, do codzienności getta, do rejestru udręczeń i prześladowań, do konkretu i topografii, do prywatnych losów autora.
Słowa kluczowe
Karol Rogeber , pamiętnik , świadectwo wiary , transcendencja , styl modlitewno-lamentacyjny , getto warszawskie , strona aryjska
Bibliografia
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego (AŻIH):302/48, Karol Rotgeber, Pamiętnik, 324/1904, Zaświadczenie dla Gołdy Rotgeber
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykaz: aptek, szpitali, ubezpieczalni społecznych, ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny, Warszawa: Ministerstwo Opieki Społecznej, 1939.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related literature
Google Scholar
Jewish philosophical and theological responses to the Holocaust [w:] Encyclopedia of the Holocaust, red. Israel Gutman, New York: Macmillan, 1990.
Google Scholar
Leociak Jacek, Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego, Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, 1997 (wyd. 2 Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2016).
Google Scholar
Sadzik Józef, Wstęp [w:] Księga Psalmów, tłum. Czesław Miłosz, Paryż: Éditions du Dialogue, 1979.
Google Scholar
Tigay Jeffrey, Lamentations, Book of [w:] Encyclopaedia Judaica, Jerusalem: Keter, 1972.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Jacek Leociak, Marta Tomczok, Afektywny kicz holokaustowy – wprowadzenie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Jacek Leociak, Adam Mazur, Artur Żmijewski, „Berek jest głosem o niemocy wobec okrucieństwa; pragnieniem, by Zagłada się nie wydarzyła”. Z Arturem Żmijewskim rozmawiają Jacek Leociak i Adam Mazur , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Dariusz Libionka, Jacek Leociak, 75. rocznica akcji „Reinhardt” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Jacek Leociak, Literatura dokumentu osobistego jako źródło do badań nad Zagładą Żydów (Rekonesans metodologiczny) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Jacek Leociak, Redakcja Czasopisma, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Jacek Leociak, Ewa Wiatr, Krystyna Radziszewska (red.), Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Jacek Leociak, Ginczanka , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Jacek Leociak, Stanisław Śreniowski, z księgi obłędu i ohydy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Jacek Leociak, Understanding the Holocaust. A Task for Generations , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, Nie chcę ludziom na śmiech się pokazać, że Żydów u siebie chowałem...Sprawa Zdzisława i Haliny Krzyczkowskich , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
Podobne artykuły
- Redakcja, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Andrea Löw, Getto Litzmannstadt/Łódź pod lupą: publikacje ostatniej dekady , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Aleksandra Ubertowska, Nowe geografie, podmioty i media w studiach nad Zagładą. A Companion to the Holocaust , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Markus Roth, Urzędnicy przed sądem – ekstradycja nazistowskich zbrodniarzy z Niemiec i procesy przed sądami polskimi , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Helena Datner, Wiedza nieumiejscowiona: Jak (nie) uczyć o Zagładzie w XXI wieku? Recenzja: Wiedza (nie)umiejscowiona. Jak uczyć o Zagładzie w Polsce w XXI wieku?, wstęp i red. Katarzyna Liszka, Kraków: Universitas, 2021, 302 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Ferenc Laczó, Dokumentując odpowiedzialność. Jenő Lévai i narodziny historiografii Zagłady na Węgrzech w latach czterdziestych XX w. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Judith Lyon-Caen, Michel Borwicz: między Polską a Francją, między literaturą a historią , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Ewa Wiatr, ‘Turning Jews Over’ – the Participation of ‘Blue’ Policemen in Deportations of Jews Illustrated with the Example of the Radomsko County , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Krystyna Radziszewska, Wydział dla Wsiedlonych w getcie łódzkim w świetle dokumentów archiwalnych i tekstów autobiograficznych , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Marta Grudzińska, Rutka Goldman, Szkolny pamiętnik , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
