English
Język Polski
Anatomia donosu ks. Stanisława Trzeciaka na ks. Tadeusza Pudra
Dariusz Libionka
libion@wp.pl Biogramhistoryk, profesor Instytutu Filozoϐii i Socjologii PAN, kierownik działu naukowego Państwowego Muzeum na Majdanku. Redaktor naczelny rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Ostatnio opublikował: Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950 (2014, współredaktor z Janem Grabowskim) oraz Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki (2017). Współautor dwutomowej publikacji Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski (2018).
https://orcid.org/0000-0003-0180-6463
Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Jan Grabowski
grabows@uottawa.ca Biogramprofesor historii na Uniwersytecie w Ottawie (Kanada), członek Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Opublikował m.in. Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942–1945. Studium dziejów pewnego powiatu (2011); w 2013 r. ukazało się rozszerzone wydanie anglojęzyczne tej książki – Hunt for the Jews: Betrayal and Murder in German-Occupied Poland, a w 2016 r. nakładem Yad Vashem edycja hebrajskojęzyczna; redaktor wielu tomów zbiorowych, np. Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950 (2014, z Dariuszem Libionką); opracowuje też krytyczne wydania źródeł, np. Szraga Fajwel Bielawski, Ostatni Żyd z Węgrowa. Wspomnienia ocalałego z Zagłady w Polsce (2015); „Szczęście posiadać dom pod ziemią”. Losy kobiet ocalałych z Zagłady w okolicach Dąbrowy Tarnowskiej (2016).
https://orcid.org/0000-0002-6916-9379
Uniwersytet w Ottawie
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 13 (2017), Strony: 641-675
Data zgłoszenia: 2020-10-17Data publikacji: 2017-12-03
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.370
Abstrakt
O Tadeuszu Pudrze, katolickim księdzu pochodzenia żydowskiego i jego tragicznych losach, pisano już kilkakrotnie. Powodem, dla którego powracamy do
tej postaci, jest odnalezienie w aktach Niemieckiego Sądu Specjalnego w Warszawie przechowywanych w Archiwum Państwowym w Warszawie liczącej
52 karty teczki z aktami sprawy aresztowanego 24 kwietnia 1941 r. ks. Pudra. Dokumentacja ta pozwala na zweryfikowanie funkcjonujących w obiegu informacji i przekazów, a także, co nie mniej ważne, przynosi wiele nowych, nieznanych wcześniej faktów. Historycy nie wiedzieli dotąd, że Puder został osądzony i skazany przez Sąd Specjalny za typowe dla warszawskich Żydów „przestępstwo”: uchylanie się od noszenia opaski. W aktach znajdują się historia uwięzienia Pudra, przebieg dochodzenia i „rozprawy” sądowej, sentencja wyroku, dokumenty dotyczące pobytu w więzieniu przy ul. Rakowieckiej i szpitalu św. Zofii, wreszcie zapisy na temat jego ucieczki w listopadzie 1942 r. Pierwsze dwa dokumenty dotyczą przyczyn aresztowania Pudra. Potwierdziło się to, co
wiedziano, lecz o czym starano się pisać jak najmniej: przyczyną aresztowania Pudra był donos złożony przez ks. Stanisława Trzeciaka – postać, wokół której
nagromadziło się wiele legend i niejasności. Aby postępowanie Trzeciaka stało się bardziej zrozumiałe, zdecydowaliśmy się przybliżyć jego sylwetkę i poglądy, a także przedstawić szerszy kontekst jego działalności i sprostować nieścisłości pojawiające się w literaturze przedmiotu. Konieczne było również przypomnienie źródeł osobistej nienawiści Trzeciaka do Pudra.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Bezdroża polityki historycznej. Wokół Markowej, czyli o czym nie mówi Muzeum , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Dariusz Libionka, Apocrypha from the History of the Jewish Military Union and its Authors , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Dariusz Libionka, Lokalne struktury Narodowych Sił Zbrojnych wobec ukrywających się Żydów w świetle powojennych materiałów śledczych i procesowych – przypadek powiatów miechowskiego i pińczowskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Dariusz Libionka, Polska Podziemna wobec szantażystów i szmalcowników w Warszawie. Korekta obrazu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Dariusz Libionka, Zapisy dotyczące Żydów w warszawskich kronikach policyjnych z lat 1942–1944 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Dariusz Libionka, Prześladowcy Żydów przed Wojskowym Sądem Specjalnym Komendy Głównej AK w 1944 r. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Dariusz Libionka, Jacek Leociak, 75. rocznica akcji „Reinhardt” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Adam Kopciowski, Dariusz Libionka, Relacja działaczki Poalej Syjon-Lewicy Poli Elster o sytuacji na Umschlagplatzu i w transporcie do Poniatowej w kwietniu 1943 r , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Dariusz Libionka, Polska hierarchia kościelna wobec eksterminacji Żydów – próba krytycznego ujęcia , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Jan Grabowski, Barbara Engelking, Warszawscy Żydzi wydaleni ze Szwajcarii do Generalnego Gubernatorstwa. Studium przypadku , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
Podobne artykuły
- Michał Komar, Władysław Bartoszewski in memoriam , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Grabieżca ze znakiem Q. O rabunkowej działalności Pietera Nicolaasa Mentena (1899–1987) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Piotr Trojański, „Trzeba mu jedną posłać, bo jakiś złotnik czy też kanadziarz”. Sprawa strażnika Stałej Ochrony Obozu Oświęcimskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Tadeusz Czekalski, Bałkańska ziemia obiecana? Problem Holokaustu w albańskich badaniach nad przeszłością , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Aleksandra Ubertowska, Paweł Wolski, Tadeusz Borowski – Primo Levi, Prze-pisywanie literatury Holocaustu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Tadeusz Epsztein, Wspomnienie o dr Rucie Sakowskiej (1922–2011) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Sylweriusz B. Królak, Spacerem po getcie. Doświadczenie przestrzeni getta w Łodzi i w Warszawie z perspektywy pieszego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
