Zarejestruj Zaloguj {$loggedInUsername}
English flag  English Język Polski flag  Język Polski
Pokaż Nr 12 (2016)

Nr 12 (2016)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2016-11-30

Dział: Z warsztatów badawczych

„Coraz to nowe żądania, coraz to nowe grymasy” – relacja władzy i podporządkowania między Polakami a Żydami w kryjówkach po aryjskiej stronie

Justyna Kowalska-Leder

j.kowalska-leder@uw.edu.pl

adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej UW, kieru- je w IKP Zakładem Historii Kultury i Zespołem Badań Pamięci o Zagładzie, au- torka książki Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego (2009), która ukazała się również w wersji anglojęzycznej Their Childhood and the Holocaust. A Child’s Perspective in Polish Documentary and Autobiographical Literature (2015). Opracowała książkowe wydanie Dziennika Reni Knoll (2012). Aktualnie wraz z Zespołem Pamięci o Zagładzie kończy prace nad tomem zbiorowym Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej.

ORCID logo https://orcid.org/0000-0003-4727-4431

Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 12 (2016), Strony: 209-241

Data zgłoszenia: 2020-10-19

Data publikacji: 2016-11-30

DOI logo https://doi.org/10.32927/ZZSiM.413
PDF

Abstrakt

Bohaterkami tekstu są trzy samotne, niezamożne i niewykształcone Polki (krawcowa, służąca i pracownica kuchni), które podczas wojny ukrywały w swoich mieszkaniach Żydów (w Warszawie i Drohobyczu). Wszystkie trzy udzielały pomocy płatnej, jednak – z tego co wiadomo – żadna z nich nie posunęła się do szantażu finansowego czy też innego znaczącego nadużycia w sferze materialnej. Okoliczności wojenne stały się dla nich natomiast okazją do zaspokojenia potrzeb emocjonalnych, w innych warunkach niemożliwych do zrealizowania. Ich udziałem stała się przyjemność czerpana z posiadania władzy nad drugim człowiekiem i sprawowania nad nim kontroli. W działaniach właścicielek kryjówek można również dostrzec rodzaj odwetu klasowego wobec ukrywanych Żydów. Ich relacje z „podopiecznymi” analizowane są głównie na podstawie dziennika Jerzego Feliksa Urmana oraz pamiętników Karola Rotgebera i Calka Perechodnika. W zrozumieniu odnotowanych tam zachowań Polek i ich interakcji z mieszkańcami kryjówek pomocna jest, poza socjologiczną teorią systemów wymiany, koncepcja Ericha Fromma, który ludzkie okrucieństwo postrzega jako nader złożone zjawisko, niedające się zredukować do działań otwarcie przemocowych

Słowa kluczowe

dziennik , pamiętnik , aryjska strona , ukrywanie Żydów , Warszawa , Drohobycz , relacja władzy i podporządkowania

Licencja

Prawa autorskie (c) 2016 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >> 

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę, aby sprawdzić

HTML tutorial

Statystyki

Kowalska-Leder, J. (2016). „Coraz to nowe żądania, coraz to nowe grymasy” – relacja władzy i podporządkowania między Polakami a Żydami w kryjówkach po aryjskiej stronie. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (12), 209–241. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.413

Udostępnij

Pokaż Nr 12 (2016)

Nr 12 (2016)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2016-11-30

Dział: Z warsztatów badawczych

brand_OJS

 
 
Zagłada Żydów. Studia i Materiały/Holocaust Studies and Materials ISSN: 1895-247X eISSN: 2657-3571 DOI: 10.32927
 
Projekt wdrożenia systemu OJS dla rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” dofinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych” na podstawie umowy 209/WCN/2019/1