English
Język Polski
Warszawska Rada Żydowska w świetle dokumentów urzędowych z Archiwum Ringelbluma
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 10 (2014), Strony: 131-167
Data zgłoszenia: 2020-10-22Data publikacji: 2014-12-01
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.519
Abstrakt
Artykuł oparty jest w przeważającej części na dokumentach urzędowych, wytworzonych przez warszawską Radę Żydowską (RŻ, Judenrat) w latach 1939–1942, a zachowanych w kolekcji Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, tj. Archiwum Ringelbluma (ARG). Materiały zebrane przez współpracowników Ringelbluma, pozyskane z urzędów RŻ i gromadzone (przeważnie w postaci odpisów) pokazują nie tylko RŻ jako instytucję, „przyłapaną” na gorąco w kształtowaniu z Niemcami swojej polityki, lecz ilustrują jednocześnie kontakty RŻ z mieszkańcami getta, a także przedstawiają wewnętrzne życie Rady jako instytucji. Artykuł skupia się jedynie na dokumentach sprzed 22 lipca 1942 r. (sprzed akcji deportacyjnej), pozwalających odtworzyć organizację i politykę quasi-samorządu żydowskiego.
Część dokumentów daje nam szczególny wgląd w ważne obszary działalności Rady, nieopisane dotąd w literaturze w sposób wyczerpujący. Artykuł porusza tylko cztery wybrane aspekty: Radę jako narzędzie terroru, jej działalność pomocową, ewidencję ludności jako przykład codziennej działalności urzędniczo-biurokratycznej oraz wewnętrzny obraz Rady jako instytucji. Na szczególną uwagę zasługują dokumenty Rady ilustrujące, jak została wprzęgnięta przez Niemców w ich aparat terroru, przymusowo pośrednicząc zarówno w ucisku fiskalnym Żydów, ściąganiu ubezpieczeń społecznych, rekwizycjach (zwłaszcza „akcji futrzanej”), organizacji powszechnego przymusu pracy oraz w tworzeniu warsztatów rzemieślniczych, pracujących na rzecz okupanta.
Wymienione kwestie, zilustrowane dokumentami wybranymi przez ARG, pokazują Janusowe oblicze warszawskiego Judenratu: z jednej strony jest on ogniwem niemieckiego terroru, z drugiej – tarczą, która na miarę swych możliwości stara się chronić żydowską społeczność przed bezwzględnością niemieckich władz.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Marta Janczewska, Badania nad głodem w getcie warszawskim – problemy etyczne , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Marta Janczewska, Jan Jagielski 1937-2021 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Marta Janczewska, Wspomnienia, relacje, dzienniki – seria wydawnicza Żydowskiego Instytutu Historycznego INB , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Marta Janczewska, The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews during the Holocaust – Poland, Yad-Vashem, Jerusalem 2005 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Marta Janczewska, Research on Starvation in the Warsaw Ghetto – Ethical Problems , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Marta Janczewska, O śmierci w niemieckim języku oficjalnym na przykładzie raportu Jürgena Stroopa , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Marta Janczewska, Dokumenty urzędowo-medyczne jako źródło do badania losu warszawskich Żydów 1939–1941 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Marta Janczewska, Jechiel Rajchman, Ocalałem z Treblinki. Wspomnienia z lat 1942–1943, tłum. Bella Szwarcman-Czarnota, oprac., red. i posłowie Ewa Koźmińska-Frejlak, Warszawa: Czytelnik, 2011, 140 s. Richard Glazar, Stacja Treblinka, tłum. przypisy i posłowie Ewa Czerwiako , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Marta Janczewska, Jak blisko można podejść do umarłych? , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 6 (2010)
- Marta Janczewska, Perec Opoczyński, Reportaże z getta warszawskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
Podobne artykuły
- Dariusz Libionka, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Joanna Tokarska-Bakir, Logika uniku. O protokole audiencji Josepha Tenenbauma u prymasa Augusta Hlonda 3 czerwca 1946 r , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Marta Tomczok, „Polecieć tam, gdzie nie ma getta, szopu…” Dziennik Rutki Laskier między nekroestetyką a nekropolityką , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Ewa Koźmińska-Frejlak, „Idę do pieca, ponieważ nie chciałam mu dać siebie”. Akta Sądu Społecznego przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce. Próba lektury genderowej , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Marcin Zaremba, „Ta cała banda żydowska zdechła nareszcie”. Eksterminacja Żydów w listach żołnierzy niemieckich z 1942 r. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Katarzyna Odrzywołek, Piotr Trojański, Dzieci Teheranu – od mrozów Syberii do słońca Palestyny. Rola delegatur Ambasady RP w ZSRR i Armii gen. Andersa w ratowaniu dzieci żydowskich , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Rachela Auerbach, Karolina Szymaniak, Monika Polit, Treblinka. Reportaż [tłum. i przyp. Karolina Szymaniak, oprac. Monika Polit] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Anna Ziółkowska, Medycyna obozowa. O tym jak chorowali, cierpieli i umierali żydowscy robotnicy w obozach pracy przymusowej w Poznaniu (1941–1943) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Marta Zawodna, O porządkowaniu poobozowego świata. Sposoby postępowania ze szczątkami ludzkimi na terenach byłego KL Auschwitz-Birkenau od momentu ostatecznej ewakuacji obozu do powstania muzeum , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Justyna Kowalska-Leder, Pomaganie skazanym na zagładę jako źródło destrukcji – na podstawie dokumentów osobistych Brandli Siekierkowej , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
<< < 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
