English
Język Polski
Warszawska Rada Żydowska w świetle dokumentów urzędowych z Archiwum Ringelbluma
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 10 (2014), Strony: 131-167
Data zgłoszenia: 2020-10-22Data publikacji: 2014-12-01
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.519
Abstrakt
Artykuł oparty jest w przeważającej części na dokumentach urzędowych, wytworzonych przez warszawską Radę Żydowską (RŻ, Judenrat) w latach 1939–1942, a zachowanych w kolekcji Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, tj. Archiwum Ringelbluma (ARG). Materiały zebrane przez współpracowników Ringelbluma, pozyskane z urzędów RŻ i gromadzone (przeważnie w postaci odpisów) pokazują nie tylko RŻ jako instytucję, „przyłapaną” na gorąco w kształtowaniu z Niemcami swojej polityki, lecz ilustrują jednocześnie kontakty RŻ z mieszkańcami getta, a także przedstawiają wewnętrzne życie Rady jako instytucji. Artykuł skupia się jedynie na dokumentach sprzed 22 lipca 1942 r. (sprzed akcji deportacyjnej), pozwalających odtworzyć organizację i politykę quasi-samorządu żydowskiego.
Część dokumentów daje nam szczególny wgląd w ważne obszary działalności Rady, nieopisane dotąd w literaturze w sposób wyczerpujący. Artykuł porusza tylko cztery wybrane aspekty: Radę jako narzędzie terroru, jej działalność pomocową, ewidencję ludności jako przykład codziennej działalności urzędniczo-biurokratycznej oraz wewnętrzny obraz Rady jako instytucji. Na szczególną uwagę zasługują dokumenty Rady ilustrujące, jak została wprzęgnięta przez Niemców w ich aparat terroru, przymusowo pośrednicząc zarówno w ucisku fiskalnym Żydów, ściąganiu ubezpieczeń społecznych, rekwizycjach (zwłaszcza „akcji futrzanej”), organizacji powszechnego przymusu pracy oraz w tworzeniu warsztatów rzemieślniczych, pracujących na rzecz okupanta.
Wymienione kwestie, zilustrowane dokumentami wybranymi przez ARG, pokazują Janusowe oblicze warszawskiego Judenratu: z jednej strony jest on ogniwem niemieckiego terroru, z drugiej – tarczą, która na miarę swych możliwości stara się chronić żydowską społeczność przed bezwzględnością niemieckich władz.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Marta Janczewska, Badania nad głodem w getcie warszawskim – problemy etyczne , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Marta Janczewska, Jan Jagielski 1937-2021 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Marta Janczewska, Wspomnienia, relacje, dzienniki – seria wydawnicza Żydowskiego Instytutu Historycznego INB , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Marta Janczewska, The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews during the Holocaust – Poland, Yad-Vashem, Jerusalem 2005 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Marta Janczewska, Research on Starvation in the Warsaw Ghetto – Ethical Problems , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Marta Janczewska, O śmierci w niemieckim języku oficjalnym na przykładzie raportu Jürgena Stroopa , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Marta Janczewska, Dokumenty urzędowo-medyczne jako źródło do badania losu warszawskich Żydów 1939–1941 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Marta Janczewska, Jechiel Rajchman, Ocalałem z Treblinki. Wspomnienia z lat 1942–1943, tłum. Bella Szwarcman-Czarnota, oprac., red. i posłowie Ewa Koźmińska-Frejlak, Warszawa: Czytelnik, 2011, 140 s. Richard Glazar, Stacja Treblinka, tłum. przypisy i posłowie Ewa Czerwiako , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Marta Janczewska, Jak blisko można podejść do umarłych? , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 6 (2010)
- Marta Janczewska, Perec Opoczyński, Reportaże z getta warszawskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
Podobne artykuły
- Havi Dreifuss, Utajone miasta. Kilka uwag o metodologii Gunnara S. Paulssona , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Marta Pietrzykowska, Jacek Leociak, Spojrzenia na warszawskie getto, Warszawa: Dom Spotkań z Historią, 2011, 268 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Dariusz Libionka, Barbara Engelking, Anki Grupińskiej zapisywanie żydowskich opowieści (12 opowieści żydowskich); Odczytanie listy. Opowieści o warszawskich powstańcach Żydowskiej Organizacji Bojowej , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Justyna Koszarska-Szulc, Sandauer w getcie. Rozliczenia literackie i nieliterackie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Katarzyna Person, Gabriel N. Finder, Alexander V. Prusin, Justice behind the Iron Curtain: Nazis on Trial in Communist Poland; Andrew Kornbluth, The August Trials: The Holocaust and Postwar Justice in Poland [Katarzyna Person] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Adam Kopciowski, Dariusz Libionka, Relacja działaczki Poalej Syjon-Lewicy Poli Elster o sytuacji na Umschlagplatzu i w transporcie do Poniatowej w kwietniu 1943 r , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Helena Datner, Marta Janczewska, Jacek Leociak, Archiwum Ringelbluma. Antologia , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Michał Sobelman, Paszporty złudzeń. Sprawa paszportów południowoamerykańskich widziana z Będzina , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Tomasz Sierwierski, Feliks Tych. Historyk (ocalały z) Zagłady , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Barbara Engelking, Paweł Śpiewak , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
