Wydział dla Wsiedlonych w getcie łódzkim w świetle dokumentów archiwalnych i tekstów autobiograficznych
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), Strony: 554-577
Data zgłoszenia: 2020-11-07Data publikacji: 2020-12-15

Abstrakt
Jesienią 1941 r. do getta w okupowanej Łodzi deportowano 20 tys. Żydów z Rzeszy i Protektoratu Czech i Moraw. Przeważały wśród nich osoby starsze, wiele z nich było schorowanych. Ich przybycie pogorszyło i tak ciężkie warunki w getcie, natomiast dla nich zmiana miała drastyczny wymiar – stłoczeni w tzw. kolektywach, byli skazani na wegetowanie bez podstawowych wygód i narastający głód. Do zajmowania się tą wielotysięczną grupą ludzi żydowska administracja getta powołała specjalny urząd: Wydział dla Wsiedlonych. Przechodziły przez niego wszystkie sprawy bytowe i organizacyjne deportowanych. W artykule omówione zostały funkcje i działania Wydziału oraz zarysowano sytuację „wsiedleńców” w getcie na podstawie materiałów archiwalnych oraz dokumentów osobistych
Bibliografia
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi (AP Łódź)
Google Scholar
Przełożony Starszeństwa Żydów w Getcie Łódzkim, Wydział dla Wsiedleńców
Google Scholar
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego (AŻIH)
Google Scholar
Zbiór materiałów do dziejów ludności żydowskiej w Łodzi 1939–1944, 205/348; 205/460–600
Google Scholar
Archiwum Yad Vashem Archive (AYV)
Google Scholar
Abteilung für Eingesiedelte, RG O6/213
Google Scholar
Zonabend Collection, O34/609
Google Scholar
Archiwum Leo Baeck Institute w Nowym Jorku
Google Scholar
Relacja Ruth Alton-Tauber, „Deportiert von den Nazis“, Call No.: ME 9; MM 2
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Buton de Alice, Drobny przekrój getta [w:] Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, t. 5: Suplementy, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ i Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009.
Google Scholar
Dokumenty i materiały do dziejów okupacji niemieckiej w Polsce, t. 3: Getto łódzkie, cz. 1, oprac. Artur Eisenbach, Warszawa–Łódź–Kraków: CŻKH, 1946.
Google Scholar
Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego, red. Krystyna Radziszewska i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2014.
Google Scholar
Hauser Irene, Dziennik z łódzkiego getta / Das Tagebuch aus dem Lodzer Getto, red. Ewa Wiatr, Krystyna Radziszewska, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2019.
Google Scholar
Heilig Bernard, Pierwsze siedem miesięcy w getcie w Litzmannstadt [w:] Studia i szkice dedykowane Julianowi Baranowskiemu, red. Ewa Wiatr, Piotr Zawilski, Łódź: Archiwum Państwowe w Łodzi: 2010.
Google Scholar
Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ i Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009.
Google Scholar
Rok za drutem kolczastym, oprac. Adam Sitarek, Ewa Wiatr, Warszawa: ŻIH, 2019.
Google Scholar
Rozensztajn Szmul, Notatnik, oprac. Monika Polit, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów i ŻIH, 2008.
Google Scholar
Rudnicki Adolf, Kupiec łódzki, Warszawa: PIW, 1963.
Google Scholar
Sierakowiak Dawid, Dziennik, oprac. Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Warszawa: ŻIH, 2016.
Google Scholar
Singer Oskar, „Przemierzając szybkim krokiem getto…” Reportaże i eseje z getta łódzkiego, tłum. Krystyna Radziszewska, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2002.
Google Scholar
„Słuchają słów prezesa…” Księga przemówień Chaima Mordechaja Rumkowskiego, oprac. Michał Trębacz, Adam Sitarek, Łódź: Archiwum Państwowe w Łodzi, 2011.
Google Scholar
Wołkowski Konstanty, Wspomnienia z łódzkiego getta, „Wędrownik. Biuletyn PTTK w Łodzi” 1983.
Google Scholar
Zelkowicz Józef, Notatki z getta łódzkiego 1941–1944, red. Michał Trębacz i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2016.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Google Scholar
Alberti Michael, Die Verfolgung und Vernichtung der Juden im Reichsgau Wartheland 1939–1955, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2006,
Google Scholar
Browning Christopher, Die Entfesselung der „Endlösung”. Nationalsozialistische Judenpolitik 1939–1942, tłum. Klaus-Dieter Schmidt, München: Propyläen Verlag, 2003 [wyd. oryg.: The Origins of the Final Solution: The Evolution of the Nazi Jewish Policy, September 1939 – March 1942, Lincoln: University of Nebraska Press, 2007; wyd. polskie: Geneza „ostatecznego rozwiązania”. Ewolucja nazistowskiej polityki wobec Żydów wrzesień 1939 – marzec 1942, współpraca Jürgen Matthäus, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, Kraków 2012].
Google Scholar
Dąbrowska Danuta, Wsiedleni Żydzi zachodnioeuropejscy w getcie łódzkim, „Biuletyn ŻIH” 1968, nr 1/2 (65/66).
Google Scholar
Die Ermordung der europäischen Juden. Eine umfassende Dokumentation des Holocausts 1941–1945, red. Peter Longerich, München–Zürich: Piper, 1989.
Google Scholar
Gottwaldt Alfred, Schulle Diana, Die „Judendeportationen” aus dem Deutschen Reich 1941–1945, Wiesbaden: Marixverlag, 2005
Google Scholar
Gruner Wolf, Von der Kollektivausweisung zur Deportation der Juden aus Deutschland (1938–1945). Neue Perspektiven und Dokumente [w:] Deportationen der Juden aus Deutschland. Pläne – Praxis – Reaktionen 1938–1945, red. Birthe Kundrus, Beate Meyer, Göttingen: Wallstein, 2004.
Google Scholar
Longerich Peter, Politik der Vernichtung. Eine Gesamtdarstellung der Judenverfolgung, München–Zürich: Piper, 1998,
Google Scholar
Nisko. Die ersten Judendeportationen, red. Joseph W. Moser, Jonny Moser, Wien: Edition Steinbauer, 2012.
Google Scholar
Rubin Icchak (Henryk), Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją 1939–1945, Londyn: Kontra 1988.
Google Scholar
Wiatr Ewa, Kawalerowie Krzyża Żelaznego w getcie łódzkim, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2012, nr 8.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Podobne artykuły
- Monika Taras, Źródła autobiograficzne w zbiorach Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Piotr Kowalik, Życie religijne na łamach „Gazety Żydowskiej” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Bożena Szaynok, Zatrzymane w archiwach. Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu wobec tematyki żydowskiej na łamach czasopism katolickich (1945–1950) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Barbara Engelking, „Niemcy zabili nam Żydów, więc wyrzucamy”. Sprawa Edwarda Toniakiewicza , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Jacek Chrobaczyński, „To nie monografia, a raczej popularnonaukowe opracowanie z rygorem warsztatu, podstawy źródłowej, stanu badań”. Ryszard Kotarba, Żydzi Krakowa w dobie zagłady (ZAL/KL Plaszow) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
- Jacek Leociak, Rachel Brenner, The Ethics of Witnessing. The Holocaust in Polish Writers’ Diaries from Warsaw, 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Bartłomiej Krupa, Historia krytyczna i jej „gabinet cieni”. Historiografia polska wobec Zagłady 2003–2013 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Ferenc Laczó, Dokumentując odpowiedzialność. Jenő Lévai i narodziny historiografii Zagłady na Węgrzech w latach czterdziestych XX w. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Tadeusz Czekalski, Bałkańska ziemia obiecana? Problem Holokaustu w albańskich badaniach nad przeszłością , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Jacek Leociak, Ginczanka , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.