Lokalne struktury Narodowych Sił Zbrojnych wobec ukrywających się Żydów w świetle powojennych materiałów śledczych i procesowych – przypadek powiatów miechowskiego i pińczowskiego

Dariusz Libionka

doi:10.32927/ZZSiM.684

Nr 16 (2020)

ISSN:

1895-247X

eISSN:

2657-3571

Data publikacji:
2020-12-15

Dział: Studia

Lokalne struktury Narodowych Sił Zbrojnych wobec ukrywających się Żydów w świetle powojennych materiałów śledczych i procesowych – przypadek powiatów miechowskiego i pińczowskiego

Dariusz Libionka

libion@wp.pl Biogram

historyk, profesor Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, kierownik działu naukowego Państwowego Muzeum na Majdanku. Redaktor naczelny rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Ostatnio opublikował: Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950 (2014, współredaktor z Janem Grabowskim) oraz Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki (2017). Współautor dwutomowej publikacji Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski (2018)

https://orcid.org/0000-0003-0180-6463

Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), Strony: 278-213

Data zgłoszenia: 2020-11-07

Data publikacji: 2020-12-15

https://doi.org/10.32927/ZZSiM.684

PDF

Abstrakt

Tematem tekstu są działania członków lokalnych struktur Narodowych Sił Zbrojnych na terenie powiatów pińczowskiego i miechowskiego wymierzone w ukrywających się Żydów oraz mord na kilkunastu mężczyznach, kobietach i dzieciach dokonany przez operujący czasowo na tym obszarze oddział partyzancki. W sumie z rąk członków NSZ zginęły na omawianym terenie 34 osoby. 11 dalszych zostało wskazanych przez osoby przyznające się do członkostwa w tej organizacji niemieckiej policji i zamordowanych. Punktem wyjścia przeprowadzonej przez autora analizy jest dokumentacja śledcza i procesowa dotycząca byłych członków NSZ sądzonych na podstawie tzw. dekretu sierpniowego. Postawił on sobie za cel zrekonstruowanie tych rozgrywających się od końca 1943 do wiosny 1944 r. krwawych zdarzeń, ustalenie, jak przestępstwa na Żydach były traktowane przez śledczych z powiatowych i wojewódzkich urzędów bezpieczeństwa oraz przez sądy powszechne i wojskowe, a wreszcie zajęcie się wzbudzającą kontrowersje kwestią wiarygodności zeznań składanych wówczas przez oskarżonych i świadków

Słowa kluczowe

NSZ , mordy dokonywane na Żydach , dekret sierpniowy , sądownictwo w PRL

Bibliografia

Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar

Archiwum Akt Nowych (AAN)
Google Scholar

/XXI-2, 203/XI-18, 203/XI-25, 203/XII-10, t. 1
Google Scholar

, Archiwum Środowiska byłych żołnierzy Obwodu Jędrzejów AK
Google Scholar

Kolekcja Stanisława Dąbrowy Kostki, t. 5
Google Scholar

Archiwum Narodowe w Krakowie (AN Kr)
Google Scholar

, t. 5; 1318, t. 1
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (AIPN)
Google Scholar

/234, t. 3; 1558/410
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach (AIPN Ki)
Google Scholar

/1297; 8/1496–1500; 8/856; 103/2844; 126/2–3; 126/265–266; 126/400–402; 126/367; 128/176; 128/197
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr)
Google Scholar

/4/1
Google Scholar

Prasa konspiracyjna / Underground press
Google Scholar

„Wolność” 1943, nr 33
Google Scholar

„Meldunek Tygodniowy”, 11 VI 1944, nr 47
Google Scholar

Prasa / Press
Google Scholar

„Życie Warszawy”, 30 VI 1949
Google Scholar

Literatura przedmiotu / Content related Literature
Google Scholar

Biedroń Tomasz, Okręg krakowski ZJ i NSZ [w:] Narodowe Siły Zbrojne. Materiały z sesji naukowej poświęconej historii Narodowych Sił Zbrojnych, 25 października 1992, Warszawa: Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, 1994.
Google Scholar

Domański Tomasz, Z historii oddziału „Wybranieckich”, czyli o wiarygodności materiałów śledczych i operacyjnych UB, cz. 1, „Arcana” 2012, nr 106/107; cz. 2, 2013, nr 109.
Google Scholar

Libionka Dariusz, Powiat miechowski [w:] Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 2, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2018.
Google Scholar

Michta Norbert, Wspomnienia znad Nidzicy, Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.
Google Scholar

Skibińska Alina, „Dostał 10 lat, ale za co?” Analiza motywacji sprawców zbrodni na Żydach na wsi kieleckiej w latach 1942–1944 [w:] Zarys krajobrazu. Wieś polska wobec zagłady Żydów, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2011.
Google Scholar

Tokarska-Bakir Joanna, Sprawiedliwi z Giebułtowa. NSZ w walce z Żydami [w:] Bracia miesiące. Studia z antropologii historycznej Polski 1939–1946, Warszawa: IBL PAN (w druku).
Google Scholar

„Żbik”-Kołaciński Władysław, Między młotem a swastyką, Warszawa: Wydawnictwo Capital, 1991.
Google Scholar

Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

Inne teksty tego samego autora

<< < 1 2 3 4 5 > >>

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę, aby sprawdzić

Statystyki

Zasady cytowania

Libionka, D. (2020). Lokalne struktury Narodowych Sił Zbrojnych wobec ukrywających się Żydów w świetle powojennych materiałów śledczych i procesowych – przypadek powiatów miechowskiego i pińczowskiego. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (16), 278–213. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.684

Udostępnij