English
Język Polski
Rafał Lemkin i historia powszechna ludobójstw
Jakub Muchowski
jakub.muchowski@uj.edu.pl Biogramadiunkt na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, sekretarz redakcji czasopisma „Historyka. Studia Metodologiczne”. Był visiting scholar Corcoran Department of History, University of Virginia (2011). Jest członkiem Grupy Badawczej [Lab]orans, Ośrodka Transnarodowych Badań Literackich, Ośrodka Badań nad Kulturami Pamięci i International Network for Theory of History. Zajmuje się teorią pisarstwa historycznego, historią intelektualną, badaniami nad Holokaustem i ludobójstwami, polskimi kulturami pamięci oraz historią pracy. Autor Polityki pisarstwa historycznego (2015) i Historyki Shoah (2006).
https://orcid.org/0000-0003-1193-6966
Uniwersytet Jagielloński
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 18 (2022), Strony: 462-472
Data zgłoszenia: 2021-10-28Data akceptacji: 2022-02-05
Data publikacji: 2023-03-11
https://doi.org/10.32927/zzsim.864
Abstrakt
W artykule omawiam wypowiedzi historyczne Rafała Lemkina przy użyciu kategorii historii powszechnej. Lemkin jest autorem niedokończonej książki, która miała w jego zamierzeniu zebrać dzieje masowej przemocy na wszystkich kontynentach od starożytności po czasy najnowsze, i wielu komentarzy (rozsianych po różnych pracach), w których porównuje dawną i współczesną przemoc przy użyciu pojęcia ludobójstwa. Wypowiedzi te łączy i porządkuje pojęcie historii powszechnej, które odnosi się do szacownej tradycji uprawiania historiografii rozwijającej się od XVI w. Napędzane ideą uniwersalizmu podejście opierało się na przekonaniu, że historia jest jedna i wspólna dla całej ludzkości, obejmuje tylko te zjawiska, które miały wpływ na dzisiejszy kształt świata, ma centrum (Europę), może osądzać przeszłość i wreszcie wyraża się w spójnej wielkiej opowieści, której sensem jest postęp. Kategoria historii powszechnej pozwala zadać spuściźnie Lemkina nowe pytania, uzupełnić wiedzę o jego biografii intelektualnej i rozumieniu pojęcia ludobójstwa przez przywołanie takich zagadnień, jak relacja Europy i państw nieeuropejskich, idea postępu, definicja ludzkości, geneza prawa międzynarodowego.
Słowa kluczowe
Rafał Lemkin , ludobójstwo , historia powszechna , eurocentryzm , idea postępu , uniwersalizm , historia prawa międzynarodowego
Bibliografia
Benhabib, S. (2009). International Law and Human Plurality in the Shadow of Totalitarianism: Hannah Arendt and Raphael Lemkin. Constellations, 16/2, 331-350, https://doi.org/10.1017/CBO9780511779060.012
Google Scholar
Buck-Morss, Susan (2014). Hegel, Haiti i historia uniwersalna. Przeł. Katarzyna Bojarska. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Google Scholar
Irvin-Erickson, D. (2017). Raphaël Lemkin and the Concept of Genocide. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, https://doi.org/10.9783/9780812293418
Google Scholar
Lemkin, Rafał (1945). Genocide—a modern crime. Free World: A Magazine Devoted to the United Nations and Democracy, vol. 4, April, 39–43
Google Scholar
Lemkin, Rafał (1946). Genocide. American Scholar 15/2, 227-230.
Google Scholar
Lemkin, Rafał (1992). Raphael Lemkin’s Thoughts on Nazi Genocide: Not Gulity? Ed. by Steven L. Jacobs. Lewinston: Edwin Mellen Press.
Google Scholar
Lemkin, Rafał (2012). Lemkin on Genocide. Ed. by S.L. Jacobs. Lanham: Lexington Books.
Google Scholar
Lemkin, Rafał (2013). Rządy państw osi w Europie. Przeł. A. Bieńczyk-Missala, P. Grzebyk, B. Lackoroński, M. Madej. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Lemkin, Rafał (2018). Nieoficjalny. Autobiografia Lemkina. red. D.-L. Frieze. Przeł. H. Jankowska. Warszawa: Instytut Pileckiego.
Google Scholar
MacDonnell, M.A., Moses, D.A. (2009). Raphael Lemkin as Historian of Genocides in Americas. In Schaller, D.J., Zimmerer, J. (eds.). The Origins of Genocide. Raphael Lemkin as a historian of mass violence. London, New York: Routledge.
Google Scholar
Megill, A. (1999). Universal History. In Boyd, K. (ed.) Encyclopedia of Historians and Historical Writing. Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers. 1244-1246.
Google Scholar
Megill, A. (2007). „Grand narrative” and the Discipline of History. In Megill, A. Historical Knowledge, Historical Error. A Contemporary Guide to Practice. Chicago, London: University of Chicago Press. 165-187.
Google Scholar
Moses, D.A. (2012). The Holocaust and World History: Raphael Lemkin and Comparative Methodology. In Stone, D. (ed.) The Holocaust and Historical Methodology, Oxford: Berghahn Books. 272–289. http://hdl.handle.net/1814/24314
Google Scholar
Norton, A. (1995). Heart of Darkness: Africa and African Americans in the Writings of Hannah Arendt. In Bonnie Honig (ed.). Feminist Interpretations of Hannah Arendt. University Park: Pennsylvania State University Press, 247-261.
Google Scholar
Schaller, D.J., (2009). Raphael Lemkin’s View of European Colonial Rule in Africa: between Condemnation and Admiration. In Schaller, D.J., Zimmerer, J. (eds.). The Origins of Genocide. Raphael Lemkin as a Historian of Mass Violence. London, New York: Routledge. 87-94.
Google Scholar
Schaller, D.J., Zimmerer, J. (eds.) (2009). The Origins of Genocide. Raphael Lemkin as a historian of mass violence. London, New York: Routledge.
Google Scholar
Schiller, Friedrich (1789). Co to jest historia powszechna i po co ją studiujemy? przeł. M.J. Siemek [tekst dostępny w zasobach internetowych, np. tu strebski.marksizm.edu.pl/wp-content/texts/philosophy/Schiller01.pdf]
Google Scholar
Stone, Dan (2009). Raphael Lemkin n the Holocaust. In Schaller, D.J., Zimmerer, J. (eds.). The Origins of Genocide. Raphael Lemkin as a historian of mass violence. London, New York: Routledge. 95-106.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Podobne artykuły
- Aleksandra Ubertowska, Berel Lang, Nazistowskie ludobójstwo. Akt i idea , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Marian Turski, „Więcej nic nie powiem…” Rozmowa z Marianem Turskim – ocalałym z getta łódzkiego – przeprowadzona 28 sierpnia 2019 r. w przeddzień obchodów 75. rocznicy likwidacji getta łódzkiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Helena Datner, Wiedza nieumiejscowiona: Jak (nie) uczyć o Zagładzie w XXI wieku? Recenzja: Wiedza (nie)umiejscowiona. Jak uczyć o Zagładzie w Polsce w XXI wieku?, wstęp i red. Katarzyna Liszka, Kraków: Universitas, 2021, 302 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Helena Datner, Marta Janczewska, Jacek Leociak, Archiwum Ringelbluma. Antologia , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Jan Tomasz Gross, Czy Zagłada jest ich historią, czy naszą? (Plaidoyer w przedmiocie ustanowienia w Polsce miejsca pamięci poświęconego Zagładzie) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Natasza Sandbu, Norweskie wariacje na polski temat. Norweski scenariusz o polskich antysemitach , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Piotr Filipkowski, Między historią mówioną, psychologią ocalenia a traumą drugiego pokolenia. Wokół książek Mikołaja Grynberga Ocaleni z XX wieku i Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Ewa Wiatr, Na marginesie funkcjonowania sądów polskich w Generalnym Gubernatorstwie. Przypadek Majera Wolberga , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Tadeusz Bartoś, Prawo do nienawiści , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Katarzyna Person, Filatelisty w getcie warszawskim przypadki. Historia Franza Konrada , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
