English
Język Polski
„Marzeniem pana Poteraja jak i moim jest, aby te niechlubne wydarzenia zostały opisane”. O zbrodni oddziału AK na Żydach ukrywających się na bagnach koło wsi Podosie w Łomżyńskiem
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 18 (2022), Strony: 170-199
Data zgłoszenia: 2023-03-10Data publikacji: 2023-03-11
https://doi.org/10.32927/zzsim.957
Abstrakt
W nocy z 1 na 2 czerwca 1944 r. oddział Armii Krajowej pod dowództwem Bolesława Kurpiewskiego „Orlika” napadł na obozowisko Żydów ulokowane na bagnach koło wsi Podosie, na granicy powiatów łomżyńskiego i ostrołęckiego, mordując dwanaście osób. Po wojnie odbyły się dwa procesy, w których skazano dziesięć osób. W artykule są opisane procesy, zeznania oskarżonych i świadków oraz późniejsze, podejmowane też po roku 1989, działania wymiaru sprawiedliwości. Pokazana jest dzisiejsza lokalna pamięć zbrodni. Bardziej szczegółowo zostały przedstawione sylwetki jednego ze skazanych w procesie o zamordowanie grupy Żydów na bagnach, Stefana Wyszkowskiego, i jego syna Krzysztofa, który od lat dziewięćdziesiątych zajmuje się badaniem zbrodni.
Słowa kluczowe
morderstwa na Żydach , AK , pamięć
Bibliografia
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Google Scholar
Główna Komisja badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 318/212, 318/550– 553
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Białymstoku
Google Scholar
/1494, List Krzysztofa Wyszkowskiego do Krzysztofa Śliwińskiego, 01.12.1995 r. 484/233, Akta podręczne w sprawie zabójstwa 12 obywateli polskich narodowości żydowskiej popełnionego w maju 1944 r. przez oddział AK Kurpiewskiego Bolesława ps. „Orlik” koło wsi Podosie, woj. łomżyńskie
Google Scholar
University of Southern California Shoah Foundation, Visual History Archives 16564, Wywiad z Raquel Orzechowicz, Buenos Aires, 3 VI 1996 r. (w jęz. hiszpańskim)
Google Scholar
Zbiory autorki
Google Scholar
Jerzy Cichosz, „Krzewina nad Rużem”, niedatowany mps Korespondencja z Kazimierzem Auguściakiem
Google Scholar
Rozmowa telefoniczna z Zygmuntem Sobolewskim, 2014 r.
Google Scholar
Zbiory Krzysztofa Wyszkowskiego
Google Scholar
E-mail Zdzisława A. Derwińskiego z Australii do Krzysztofa Wyszkowskiego, 20 II 2001 r.
Google Scholar
Notatka PAP, niedatowana
Google Scholar
Pismo Krzysztofa Wyszkowskiego do Leona Kieresa, 19 IV 2001 r. Rozmowa Krzysztofa Wyszkowskiego z państwem Cejkami, 5 VIII 1995 r.
Google Scholar
Rozmowa Krzysztofa Wyszkowskiego ze Stanisławem Czarniakiem, 15 VII 1995 r. Rozmowa Krzysztofa Wyszkowskiego ze Stefanem Wyszkowskim, 1996 r.
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Holcman Hone, My Sisters Tell [w:] Book of Kehilat Ostrolenka. Yizkor Book of the Jewish Community of Ostrolenka, tłum. Tzipora Hauser, Tel Aviv: Irgun Yotzei Ostrolenka in Israel, 2009.
Google Scholar
Persak Krzysztof, Akta śledztwa z lat 1967–1974 prowadzonego przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Białymstoku w sprawie zbrodni na ludności żydowskiej w Jedwabnem [w:] Wokół Jedwabnego, t. 2: Dokumenty, red. Paweł Machcewicz, Krzysztof Persak, Warszawa: IPN, 2002.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related literature
Google Scholar
Kijowski Jerzy, Zarys dziejów Armii Krajowej w powiecie ostrołęckim, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 1992, nr 6, https://bazhum.muzhp.pl/ media/files/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/Zeszy- ty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r1992-t6/Zeszyty_Nauko- we_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r1992-t6-s49-66/Zeszyty_Nauko- we_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r1992-t6-s49-66.pdf.
Google Scholar
Kwiek Julian, Nie chcemy Żydów u siebie. Przejawy wrogości wobec Żydów w latach 1944– 1947, Warszawa: Wydawnictwo Nieoczywiste, 2021.
Google Scholar
Cychol Dariusz, Zabij Żyda – III RP płaci 25 mln od łebka, „Nie”, 1 VI 1995.
Google Scholar
Janczewski Adam, Mieszkańcy Łap uczcili Kazimierza Kamieńskiego „Huzara”, Radio Białystok, 11 X 2021.
Google Scholar
Netografia
Google Scholar
Lista więźniów i transportu Polaków do Auschwitz, 14 czerwca 1940, https://www.auschwitz.org/gfx/auschwitz/userfiles/_public/2020_news/lista_wiezniow_i_ transportu_polakow_do_auschwitz_14_czerwca_1940
Google Scholar
Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Wyklętych, https://www.facebook.com/groups/440775772781398/permalink/1001399526719017/
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Anna Bikont, „Raz napadł na nas młody chłopak i strzelał, myśmy już nie uciekali”. Morderstwa popełniane przez członków AK i BCh na Żydach ze wsi Strzegom , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Anna Bikont, “A young boy attacked us once and started shooting; we didn’t even run any more.” Murders committed on Jews from the village of Strzegom by AK and BCh members , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Anna Bikont, Nasza polska gorączka złota: Paweł Piotr Reszka, Płuczki [Anna Bikont] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Anna Bikont, „Nie trzeba było domu palić, tylko Żydów wyprowadzić i pozabijać” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Anna Bikont, „W sprawie zamordowania rodziny mojej…”. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Anna Bikont, “They did not need to burn the house. They could have led the Jews out and killed them off” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2013)
- Anna Bikont, Historia rodzinna z Izbicy: Michał Rzeźnik, Piotr Rzeźnik - zdrajca z Izbicy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
Podobne artykuły
- Romuald Jakub Weksler-Waszkinel, Księdza Stanisława Musiała zmagania z pamięcią , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Jan Grabowski, Lea Balint, Dziennik Hindy i Chaniny Malachi , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Igor Szczupak, Anna Abakunowa, Omówienia najnowszej literatury na temat Zagłady Żydów: Ukraina , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Alina Skibinska, Dariusz Libionka, „Przysięgam walczyć o wolną i potężną Polskę, wykonywać rozkazy przełożonych, tak mi dopomóż Bóg”. Żydzi w AK. Epizod z Ostrowca Świętokrzyskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Marta Kubiszyn, Joanna Zętar, Miasto po Zagładzie. Dzielnica żydowska w Lublinie i jej upamiętnienia , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Andrzej Żbikowski, Joanna Beata Michlic, Poland’s threatening other. The image of the Jew from 1880 to the present , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Paweł Kosewski, Pamięć o Holokauście w kinie fabularnym (analiza retrospekcji filmowej, na podstawie filmów Pasażerka i The Pawnbroker) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Marek Bem, Ci, którzy przeżyli Sobibór , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Dionizjusz Czubala, Pamięć Zagłady w narracji folklorystycznej , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Ariko Kato, Recepcja Holokaustu w Japonii w perspektywie porównawczej: Auschwitz –Nankin – Hiroszima , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
