English
Język Polski
Polish literature in the face of the Holocaust 2000–2024. Subjective balance
Marta Tomczok
marta.tomczok@us.edu.pl Author BiographyMarta Tomczok - PhD, professor at the University of Silesia, has published monographs on Leo Lipsky and Irit Amiel, among others, as well as an edition of the poetry of Krystiana Robb-Narbutt (together with Piotr Mitzner) and Izabela Stachowicz. She is the editor of the publishing series “Narratives of the Holocaust” at the Publishing House of the University of Silesia in Katowice. She works at the Faculty of Humanities at the University of Silesia
https://orcid.org/0000-0001-9512-007X
a:1:{s:5:"pl_PL";s:21:"University of Silesia";}
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 20 (2024), Pages: 757-771
Submission Date: 2024-06-07Acceptance Date: 2024-08-26
Publication Date: 2024-12-17
https://doi.org/10.32927/zzsim.1063
Abstract
In the article, the author presents a subjective proposal for summarizing the period 2000–2024 in Polish literature about the Holocaust, guided by the criteria of dominant aesthetic trends, such as post-memory and popular literature. She points out that in terms of the involvement of memory styles, it was the most diverse period in post-war literature, with a growing predominance of fictionalization and a tendency to mix personal documents with literary fiction. She also puts forward the thesis that the increasingly exuberant genre trend is not completely independent of the disputes over the memory of the Holocaust taking place in the country at that time, but its proper interpretation requires research combining stories considered kitschy or entertaining with the politics of memory. In the article, the author also interprets selected literature about the Holocaust (including Memoir of Blumka by Iwona Chmielewska, memoirs by Irit Amiel, and Podziemny Muranów by Jacek Leociak).
Keywords
Holocaust , literature , prose , balance
References
Amiel Irit, Życie – tytuł tymczasowy, Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press, 2014.
Google Scholar
Betlejwski Rafał, Płonie stodoła, 2010.
Google Scholar
Brakoniecki Kazimierz, Miserere mei, „Pogranicza” 2001, nr 2.
Google Scholar
Buryła Sławomir, Rozrachunki z wojną, Kraków: Universitas, 2017.
Google Scholar
Chmielewska Iwona, Pamiętnik Blumki, Poznań: Harbor Point Media Rodzina, 2011.
Google Scholar
Czapliński Przemysław, Literatura wobec Zagłady [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, red. Tomasz Majewski, Anna Zeidler-Janiszewska, Maja Wójcik, Łódź: Officyna, 2009.
Google Scholar
Czapliński Przemysław, Zagłada – niedokończona narracja polskiej nowoczesności [w:] Ślady obecności, red. Sławomir Buryła, Alina Molisak, Kraków: Universitas, 2010.
Google Scholar
Czapliński Przemysław, Przesilenie nowoczesności. Proza polska 1989–2005 wobec Wielkich Narracji [w:] Narracje po końcu (wielkich) narracji. Kolekcje, obiekty, symulakra…, red. Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2007.
Google Scholar
Czapliński Przemysław, Prześladowcy, pomocnicy, świadkowie. Zagłada i polska literatura późnej nowoczesności [w:] Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. Przemysław Czapliński, Ewa Domańska, Poznań: „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2009.
Google Scholar
Czapliński Przemysław, Zagłada jako horror. Kilka uwag o literaturze polskiej 1985–2015, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2016, nr 12.
Google Scholar
Forecki Piotr, Od „Shoah” do „Strachu”. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010.
Google Scholar
Forecki Piotr, Po Jedwabnem. Anatomia pamięci funkcjonalnej, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2018.
Google Scholar
Forecki Piotr, Spór o Jedwabne. Analiza debaty publicznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2008.
Google Scholar
Głowacka Dorota, Po tamtej stronie. Świadectwo, afekt, wyobraźnia, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2016.
Google Scholar
Głowiński Michał, Carska filiżanka. Szesnaście opowieści, Warszawa: Wielka Litera, 2016.
Google Scholar
Głowiński Michał, Papuga i ratlerek. Opowiadania i małe szkice, Warszawa: Wielka Litera, 2019.
Google Scholar
Głowiński Michał, Wprowadzenie [w:] Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, red. Michał Głowiński et al., Kraków: Universitas, 2005.
Google Scholar
Gross Jan Tomasz, Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejny: Pogranicze, 2000.
Google Scholar
Harasimowicz Cezary, Mirabelka, Kraków: Zielona Sowa, 2018.
Google Scholar
Hen Józef, Pingpongista, Warszawa: W.A.B., 2008.
Google Scholar
Jarzyna Anita, Szlemiele. Zwierzęta wobec Zagłady w literaturze dla dzieci, „Narracje o Zagładzie” 2016, nr 2.
Google Scholar
Kłos Agnieszka, Całkowity koszt wszystkiego, Wrocław: Stowarzyszenie Kulturalno-Artystyczne „Rita Baum”, 2007.
Google Scholar
Krupa Bartłomiej, Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987–2003), Kraków: Universitas, 2013.
Google Scholar
Tomczok Marta, Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2017.
Google Scholar
Kuryluk Ewa, Frascati. Apoteoza topografii, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
Google Scholar
Kuryluk Ewa, Goldi. Apoteoza zwierzaczkowatości, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011.
Google Scholar
Kuryluk Ewa, Feluni. Apoteoza enigmy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.
Google Scholar
Kusztelski Błażej, Bogusław Orliński, Nazywam się... Mikołaj Kopernik, Poznań: Media Rodzina, 2010.
Google Scholar
Kwiatkowski Grzegorz, Radości, Wrocław: Biuro Literackie, 2013.
Google Scholar
Leach Edmund, Greimas Algirdas Julien, Rytuał i narracja, tłum. Michał Buchowski, Anna Grzegorczyk, Ewa Umińska-Plisenko, Warszawa: PWN, 1989.
Google Scholar
Leociak Jacek, Marta Tomczok, Afektywny kicz holokaustowy – wprowadzenie, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2021, nr 17.
Google Scholar
Leociak Jacek, Podziemny Muranów, Wołowiec: Czarne, 2024.
Google Scholar
Ławrynowicz Marek, Korytarz, Warszawa: W.A.B., 2006.
Google Scholar
Małczyński Jacek, Krajobrazy zagłady: perspektywa historii środowiskowej, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2018.
Google Scholar
Sendyka Roma, Poza obozem. Nie-miejsca pamięci – próba rozpoznania, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Google Scholar
Michaels Anne, Płomyki pamięci, tłum. Bogumiła Malarecka, Poznań: Rebis, 2000.
Google Scholar
Ostatnie fastrygi. Irit Amiel w rozmowie z Agnieszką Piśkiewicz-Bornstein, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2021.
Google Scholar
Pałyga Artur, Żyd, „Notatnik Teatralny” 2009, nr 56/57.
Google Scholar
Pasikowski Władysław, Pokłosie, 2011.
Google Scholar
Pilis Marcin, Łąka umarłych, Grójec: Wydawnictwo SOL Monika Szwaja, Mariusz Krzyżanowski, 2010.
Google Scholar
Pollack Martin, Śmierć w bunkrze. Opowieść o moim ojcu, tłum. Andrzej Kopacki, Wołowiec: Czarne, 2017.
Google Scholar
Rowicki Piotr, Przylgnięcie, Warszawa: Laboratorium Dramatu, 2008.
Google Scholar
Rudniańska Joanna, XY, Warszawa: Muchomor, 2012.
Google Scholar
Sasnal Wilhelm, Sasnal Anna, Z daleka widok jest piękny, 2011.
Google Scholar
Sikorska-Miszczuk Małgorzata, Burmistrz, „Notatnik Teatralny” 2009, nr 56/57.
Google Scholar
Słobodzianek Tadeusz, Nasza klasa. Historia w XIV lekcjach, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2009.
Google Scholar
Tokaczuk Olga, Prawiek i inne czasy, Wałbrzych: Ruta, 2000.
Google Scholar
Tomczok Marta, Getto łódzkie we współczesnej literaturze dla dzieci i młodzieży. Krytyka „nowej wrażliwości”, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2020, nr 16.
Google Scholar
Tomczok Marta, Postmodernizing the Holocaust. A Comparative Study of Chosen Novels, Gottingen: Brill, V&R unipress, 2024, https://www.vandenhoeck-ruprecht-verlage.com/themen-entdecken/geschichte/juedische-geschichte/58826/postmodernizing-the-holocaust?c=1742.
Google Scholar
Tulli Magdalena, Tryby, Warszawa: W.A.B., 2003.
Google Scholar
Tuszyńska Agata, Iwona Chmielewska, Mama zawsze wraca. Na podstawie opowieści Zosi Zajczyk (Jael Rosner), Warszawa: Dwie Siostry, 2012.
Google Scholar
Vennemann Kevin, Blisko Jedenew, tłum. Wojciech Zahaczewski, Wołowiec: Czarne, 2007.
Google Scholar
Welzer Harald, Sprawcy. Dlaczego zwykli ludzie dokonują masowych mordów, tłum. Magdalena Kurkowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2010.
Google Scholar
Wójcik-Dudek Małgorzata, Idiolekty pamięci – dziecięce dzienniki Zagłady. Od świadectwa do literatury, „Stylistyka” 2019, nr 28.
Google Scholar
Wroński Marcin, Pogrom w przyszły wtorek, Warszawa: W.A.B. – Grupa Wydawnicza Foksal, 2017.
Google Scholar
License
Copyright (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Jacek Leociak, Marta Tomczok, Affective Holocaust Kitsch – Introduction , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Marta Tomczok, The Łódź Ghetto in Contemporary Literature for Children and Young People. Critique of ‘New Sensitivity’ , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Marta Tomczok, What is the Holocaust for Today, or Poetic Survival , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Marta Tomczok, “Oh, to Fly Where There Is No Ghetto, or Workshops…” Rutka Laskier’s Diary Between Necroesthetics and Necropolitics , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 14 (2018)
- Marta Tomczok, Religious Holocaust Kitsch. Outline of the Phenomenon , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 15 (2019)
- Marta Tomczok, The Demon of Reconciliation. The Discourse on the Contemporary Righteous in Popular Novels , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Marta Tomczok, Poisining. Piołun i popiół… Thirty Years Later , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Marta Tomczok, Anna Mach, Świadkowie świadectw. Postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej; Małgorzata Wójcik-Dudek, W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Marta Tomczok, Kinga Piotrowiak-Junkiert, Świadomość zwrócona przeciwko sobie samej. Imre Kertész wobec Zagłady , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
Similar Articles
- Przemysław Czapliński, The Holocaust as a Horror. A Handful of Comments on Polish Literature during 1985–2015 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Krzysztof Rybak, The Holocaust (Not) for Children. Abuses in Polish 21st-Century Children’s Literature , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Aleksandra Ubertowska, The Comforting Power of Kitsch. The (Esthetic) Meanders of Holocaust Literature , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Marta Tomczok, The Łódź Ghetto in Contemporary Literature for Children and Young People. Critique of ‘New Sensitivity’ , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Marta Tomczok, “Oh, to Fly Where There Is No Ghetto, or Workshops…” Rutka Laskier’s Diary Between Necroesthetics and Necropolitics , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 14 (2018)
- Bartłomiej Krupa, Tomasz Żukowski, Pod presją. Co mówią o Zagładzie ci, którym odbieramy głos [Bartłomiej Krupa] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Jacek Leociak, Understanding the Holocaust. A Task for Generations , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, Literature of the Personal Document as a Source in Holocaust Research (a Methodological Reconnaissance). , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, Adam Mazur, Artur Żmijewski, “Berek is a voice of powerlessness in the face of cruelty; the desire that the Holocaust would not happen.” Jacek Leociak and Adam Mazur talk to Artur Żmijewski , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Przemysław Czapliński, The Auschwitz Virus , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2017)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 > >>
You may also start an advanced similarity search for this article.
