English
Język Polski
Polska hierarchia kościelna wobec eksterminacji Żydów – próba krytycznego ujęcia
Dariusz Libionka
libion@wp.pl Biogramhistoryk, dr, pracownik naukowy w Instytucie Pami´ęci Narodowej, Oddział w Lublinie, adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Redaktor tomu „Aktion Reinhardt”. Zagłada ˚Żydów w Generalnym Gubernatorstwie (2004); ZWZ-AK i Delegatura Rządu RP wobec eksterminacji Żydów Polskich, in: Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945, ed., A. Żbikowski, Warsaw 2006, p. 15–207
https://orcid.org/0000-0003-0180-6463
Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 5 (2009), Strony: 19-69
Data zgłoszenia: 2020-10-15Data publikacji: 2009-11-09
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.303
Abstrakt
Tekst traktuje o postawach polskiej hierarchii katolickiej wobec eksterminacji Żydów. Przedmiotem opisu są działania podejmowane na rzecz konwertytów w latach 1940–1941, postrzeganie przez przedstawicieli wyższego duchowieństwa antyżydowskich zajść w Warszawie (wiosna 1940) i mordów Żydów w Łomżyńskiem (lato 1941), a wreszcie bezpośrednie reakcje biskupów na dokonującą się na ziemiach polskich Zagładę. Szczególnie znaczenie ma kwestia wyjaśnienia przyczyn konsekwentnego pomijania tematu eksterminacji Żydów w korespondencji z Watykanem – papieżem Piusem XII i Sekretariatem Stanu - w latach 1942-1943. Z uwagi na jej rangę w strukturach kościelnych w okresie okupacji w centrum zainteresowania znalazła się postać arcybiskupa krakowskiego Adama Sapiehy. Tekst przynosi również analizę wypowiedzi hierarchów znajdujących się poza krajem (prymasa Augusta Hlonda i biskupa Karola Radońskiego) na temat Żydów i Zagłady, a także omawia stosunek przedstawicieli hierarchii kościelnej do zorganizowanej i indywidualnej akcji pomocy Żydom. Celem autora jest próba zrekapitulowania dotychczasowej wiedzy w oparciu o dostępne badaczom źródła kościelne (polskie i watykańskie) i dokumentację polskiej konspiracji, wskazanie na kontrowersje obecne w dotychczasowych interpretacjach, a także na kierunki i ograniczenia dalszych badań tego zagadnienia.
Słowa kluczowe
Zagłada , Polski Kościół katolicki w czasie II Wojny Światowej , pomoc udzielana Żydom , Adam Sapieha
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Bezdroża polityki historycznej. Wokół Markowej, czyli o czym nie mówi Muzeum , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Dariusz Libionka, Apocrypha from the History of the Jewish Military Union and its Authors , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Dariusz Libionka, Jan Grabowski, Anatomia donosu ks. Stanisława Trzeciaka na ks. Tadeusza Pudra , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Dariusz Libionka, Lokalne struktury Narodowych Sił Zbrojnych wobec ukrywających się Żydów w świetle powojennych materiałów śledczych i procesowych – przypadek powiatów miechowskiego i pińczowskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Dariusz Libionka, Polska Podziemna wobec szantażystów i szmalcowników w Warszawie. Korekta obrazu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Dariusz Libionka, Zapisy dotyczące Żydów w warszawskich kronikach policyjnych z lat 1942–1944 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Dariusz Libionka, Prześladowcy Żydów przed Wojskowym Sądem Specjalnym Komendy Głównej AK w 1944 r. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Dariusz Libionka, Jacek Leociak, 75. rocznica akcji „Reinhardt” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Adam Kopciowski, Dariusz Libionka, Relacja działaczki Poalej Syjon-Lewicy Poli Elster o sytuacji na Umschlagplatzu i w transporcie do Poniatowej w kwietniu 1943 r , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Anka Grupińska, Dariusz Libionka, Rozmowa z Józefem Grynblattem, członkiem Betaru i Żydowskiego Związku Wojskowego w czasie powstania w getcie warszawskim , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
Podobne artykuły
- Bartłomiej Krupa, Historia krytyczna i jej „gabinet cieni”. Historiografia polska wobec Zagłady 2003–2013 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Barbara Engelking, M. Maur Getto płonie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Tomasz Frydel, Zwykła organizacja, nadzwyczajna przemoc państwowa. Polska policja granatowa a Zagłada we wschodniej części dystryktu krakowskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Barbara Engelking, Żydzi i komuniści w okupowanej Warszawie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Przemysław Czapliński, The Auschwitz Virus , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Piotr Forecki, Muzeum zgody w Markowej , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Monika Adamczyk-Garbowska, Trzy wizyty w Auschwitz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Adam Sitarek, „Nie myśl, że to pisze obłąkany”. Listy rabina z Grabowa i jego misja informowania o Zagładzie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Michał Komar, Władysław Bartoszewski in memoriam , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Magdalena Bogusławska, Zagłada Żydów w serbskim porządku pamięci , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
