“Could there be any moral compensation for the obliteration of all traces of a thousand years of Jewish existence in Poland?” Unknown writings by Emanuel Ringelblum from 1943
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 20 (2024), Pages: 370-409
Submission Date: 2024-07-17Publication Date: 2024-12-17

Abstract
We publish two hitherto unknown texts by Emanuel Ringelblum, written while he was hiding in the autumn of 1943. The first document is part of the answers to a 28-question survey by Ignacy Schwarzbart and sent from London to Jewish activists in Poland via the Government Delegation for Poland. Ringelblum, among other things, reports on the current living conditions of the remnant of Jews who had survived until then and estimates their number (including the number of those in hiding). In the second document, the essay ‘Losses and Reparations of the Jewish Population during the Second World War’, he develops threads from his answers to questions mentioned above by focusing on the losses (population, material, cultural) of Polish Jews and proposing a program of reparations (both financial and symbolic).
Keywords
hiding , reparations , Jewish National Committee , Government Delegation for Poland , letters , London
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Beit Lochamej ha-Getaot
Google Scholar
Kolekcja Adolfa (Abrahama) Bermana, 5867, 6070
Google Scholar
Archiwum Yad Vashem
Google Scholar
Spuścizna Icchaka (Ignacego) Schwarzbarta, członka polskiego rządu na uchodźstwie w Londynie, 1939–1958, M.2/265, 266
Google Scholar
Studium Polski Podziemnej w Londynie
Google Scholar
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 003
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 10: Losy Żydów łódzkich (1939–1942), oprac. Monika Polit, Warszawa: ŻIH i Wydawnictwa UW, 2013.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 11: Ludzie i prace „Oneg Szabat”, oprac. Aleksandra Bańkowska, Tadeusz Epsztein, Warszawa: ŻIH i Wydawnictwa UW, 2013.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 13: Ostatnim etapem przesiedlenia jest śmierć, oprac. Ewa Wiatr, Barbara Engelking, Alina Skibińska, Warszawa: ŻIH i Wydawnictwa UW, 2013.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 18: Prasa getta warszawskiego: Haszomer Hacair, oprac. Maria Ferenc, Ewa Koźmińska-Frejlak, Piotr Laskowski, Sebastian Matuszewski, Warszawa: ŻIH, 2023.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 19: Prasa getta warszawskiego: Hechaluc-Dror i Gordonia, oprac. Piotr Laskowski, Sebastian Matuszewski, Warszawa: ŻIH i Wydawnictwa UW, 2015.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 27: Żydowska Samopomoc Społeczna w Warszawie (1939–1943), oprac. Aleksandra Bańkowska, Maria Ferenc Piotrowska, Warszawa: ŻIH, 2017.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 29: Pisma Emanuela Ringelbluma z getta, oprac. Joanna Nalewajko-Kulikov, Warszawa: ŻIH, 2018.
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 29a: Pisma Emanuela Ringelbluma z bunkra, oprac. Eleonora Bergman, Tadeusz Epsztein, Magdalena Siek, Warszawa: ŻIH, 2018.
Google Scholar
Schelvis Jules, Obóz zagłady w Sobiborze, red. Dariusz Libionka, Krzysztof Stachowski, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2021.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Google Scholar
Bańkowska Aleksandra, Berman Adolf Abraham, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia?articleId=21093.
Google Scholar
Bańkowska Aleksandra, Guzik Dawid, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia?articleId=21074.
Google Scholar
Bańkowska Aleksandra, Jewish social welfare institutions and facilities in the General Government from 1939 to 1944. A preliminary study, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2018, t. 53, nr 3.
Google Scholar
Bem Marek, Sobibór. Obóz zagłady 1942–1943, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2014.
Google Scholar
Chmielewski Jakub, Obóz pracy w Budzyniu, https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/oboz-pracy-w-budzyniu/.
Google Scholar
Chmielewski Jakub, Obóz pracy w Poniatowej, https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/oboz-pracy-w-poniatowej/.
Google Scholar
Chmielewski Jakub, Odilo Globocnik, https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/odilo-globocnik-19041945/.
Google Scholar
Cieślińska-Lobkowicz Nawojka, Zbierać, aby zniszczyć. Zagłada niemieckich i polskich żydowskich bibliotek naukowych, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 2023, t. 17, z. 1.
Google Scholar
Ferenc Maria, Józef Sak, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia?articleId=21832.
Google Scholar
Ferenc Maria, Natan Eck, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia.
Google Scholar
Ferenc Maria, „Zrozumiałe, że zostajemy na miejscu”. Działacze chalucowi wobec perspektywy ucieczki z okupowanej Polski, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2023, nr 19.
Google Scholar
Gibaszewski Krzysztof, HASAG. Historia obozu pracy przymusowej w Skarżysku-Kamiennej, Skarżysko-Kamienna: Muzeum Orła Białego, 2011.
Google Scholar
Grochowski Michał, Werterfassung [w:] Encyklopedia getta warszawskiego. Wybrane hasła, red. Maria Ferenc, Warszawa: ŻIH, 2024.
Google Scholar
Haska Agnieszka, Cudzoziemcy w getcie warszawskim, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia?articleId=21139.
Google Scholar
Haska Agnieszka, „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie, 1943, Warszawa: IFiS PAN, 2006.
Google Scholar
Haska Agnieszka, Żydzi warszawscy na Pawiaku, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia?articleId=21178.
Google Scholar
Kowalski Michał, Treblinka II [w:] Encyklopedia getta warszawskiego. Wybrane hasła, red. Maria Ferenc, Warszawa: ŻIH, 2024.
Google Scholar
Kranz Tomasz, Zagłada Żydów w obozie koncentracyjnym na Majdanku, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2010.
Google Scholar
Libionka Dariusz, Obozy pracy na Lubelszczyźnie i ich likwidacja w optyce struktur Polskiego Państwa Podziemnego [w:] Erntefest 3–4 listopada 1943. Zapomniany epizod Zagłady, red. Wojciech Lenarczyk, Dariusz Libionka, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2009.
Google Scholar
Libionka Dariusz, Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2017.
Google Scholar
Mędykowski Witold, Obóz pracy dla Żydów w Trawnikach [w:] Erntefest 3–4 listopada 1943. Zapomniany epizod Zagłady, red. Wojciech Lenarczyk, Dariusz Libionka, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2009.
Google Scholar
Panz Karolina, Powiat nowotarski [w:] Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 2, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2018.
Google Scholar
Person Katarzyna, Franz Konrad, https://delet.jhi.pl/pl/encyklopedia?articleId=20445.
Google Scholar
Piątkowski Sebastian, Naczelna Rada Starszych Ludności Żydowskiej Dystryktu Radomskiego. Portret zbiorowy członków, pracowników i współpracowników [w:] Elity i przedstawiciele społeczności żydowskiej podczas drugiej wojny światowej, red. Martyna Grądzka-Rejak, Aleksandra Namysło, Kraków–Katowice–Warszawa: IPN, 2017.
Google Scholar
Polski słownik judaistyczny, t. 2, oprac. Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003.
Google Scholar
Rachmilewicz Noam, Archiwum Żydowskiego Komitetu Narodowego w Warszawie 1943–1944, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2023, nr 19.
Google Scholar
Silberklang David, Bramy łez. Zagłada w dystrykcie lubelskim, tłum. Monika Metlerska-Colerick, Lublin: Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN, Jerozoloma: Yad Vashem, 2022.
Google Scholar
Stola Dariusz, Nadzieja i Zagłada. Ignacy Schwarzbart, żydowski przedstawiciel w Radzie Narodowej RP (1940–1945), Warszawa: Oficyna Naukowa, 1995.
Google Scholar
Urynowicz Marcin, Historia Szymona Gottesmana, https://sprawiedliwi.org.pl/pl/historie-pomocy/historia-szymona-gottesmana.
Google Scholar
Urynowicz Marcin, Skradzione warszawskie Muzeum Żydowskie, „Biuletyn IPN” 2007, nr 3.
Google Scholar
The USHMM Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, t. 2, cz. B, red. Geoffrey P. Megargee, Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 2012.
Google Scholar
License
Copyright (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Aleksandra Bańkowska, Agnieszka Haska, (“…buried in the Basements of the Enumerated Buildings Are…” The Search for the Ringelblum Archive , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Agnieszka Haska, Aleksandra Bańkowska, Post-War Inhabitants of the Building at Tłomackie Street No. 5 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 8 (2012)
- Maria Ferenc, “Where is the Blessed Source, from Which He Drew his Power…” Memory of Mordechaj Anielewicz in Poland During 1943–1949 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 18 (2022)
- Aleksandra Bańkowska, Jewish Social Self-help During Operation Reinhardt , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Aleksandra Bańkowska, Polish Partisan Formations during 1942–1944 in Jewish Testimonies , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 1 (2005)
- Maria Ferenc, Rabbi Josef Lejb Gelernter from Skępe and his Traces in the Ringelblum Archive , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 15 (2019)
- Aleksandra Bańkowska, Sebastian Piątkowski (oprac.), Relacje o pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w latach 1939–1945, t. 1–4 [Aleksandra Bańkowska] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Aleksandra Bańkowska, Tatiana Brustin-Berenstein , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 7 (2011)
- Aleksandra Bańkowska, Weronika Romanik, The Bialystok Ghetto Underground Archive. The Mersik–Tenenbaum Archive , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 9 (2013)
- Aleksandra Bańkowska, Polish Partisan Formations during 1942–1944 in Jewish Testimonies , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
Similar Articles
- Adam Puławski, Jacek Andrzej Młynarczyk, W cieniu Zagłady. Losy kieleckich Żydów w czasie drugiej wojny światowej [Adam Puławski] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Zuzanna Schnepf-Kołacz, The Fate of Journalists of the German ‘Reptile Newspaper’ – Nowy Kurier Warszawski in the Light of Post-War Trials on the Basis of the ‘August Decree’ , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 2 (2006)
- Adam Puławski, Magdalena Hułas (red.), współpraca Piotr Długołęcki, Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1942 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 20 (2024)
- Adam Puławski, “8 Liters of Gasoline Were Used.” Prosaization of the Holocaust as Seen in the Documentation of the Chełm Branch of the State Archive in Lublin , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 14 (2018)
- Anka Grupińska, Dariusz Libionka, Interview with Józef Grynblatt, member of the Betar and the Jewish Military Union (ŻZW) during the Warsaw Ghetto Uprising , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 3 (2007)
- Dariusz Libionka, On Henryk Woliński’s correspondence with Adolf Berman , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 4 (2008)
- Andrzej Żbikowski, August Grabski (red.), Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939–1946) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Andrzej Żbikowski, Lidia Zessin-Jurek, Katharina Friedla (red.), Syberiada Żydów polskich. Losy uchodźców z Zagłady [Andrzej Żbikowski] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Dariusz Libionka, Adam Kopciowski, The Life and the Holocaust in Hrubieszów in the Eyes of a Young Woman from Warsaw , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 3 (2007)
- Dariusz Libionka, Polish Church Hierarchy and the Holocaust – A Critical Essay , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 5 (2009)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 > >>
You may also start an advanced similarity search for this article.